Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά συναντάμε στους δρόμους της πρωτεύουσας ανθρώπους διαφόρων ηλικιών που μετακινούνται με ποδήλατο, είτε “απλό”, είτε ηλεκτρικό. Όσοι τους βλέπουμε συνήθως αναρωτιόμαστε: γιατί το κάνουν, δε φοβούνται; Προσωπικά δεν ξέρω αν είναι μόδα, ανάγκη, επιλογή ή κάτι άλλο. Αυτό που ξέρω είναι πως δε δυσκολευτήκαμε καθόλου να βρούμε τέσσερις από αυτούς τους ανθρώπους, στους οποίους ταιριάζει απόλυτα ο χαρακτηρισμός “ Ποδηλάτες της Αθήνας ”. Ας τους γνωρίσουμε, αρχικά και ας δούμε και τι έχουν να μας πουν.
Συνεντεύξεις στον Νικόλα Μαρκόπουλο
Ellen van Wingerden
Η Έλλεν ζει και εργάζεται πολλά χρόνια στη χώρα μας. Γεννήθηκε όμως και μεγάλωσε στην Ολλανδία, άρα έχει στο DNA της το ποδήλατο. Πήγαινε ποδηλατώντας κάθε πρωί στο σχολείο και σε κάθε άλλη δραστηριότητα, χωρίς να περνά από το μυαλό της πως αυτό είναι κάτι που δε συμβαίνει στις άλλες χώρες. Μέχρι που μετακόμισε στην Αθήνα, μια πόλη χωρίς υποδομές, δίχως ποδηλατική παιδεία. Αποφεύγει για χρόνια την χρήση του ποδηλάτου ως μεταφορικό μέσο πλην κάποιων μικρών μετακινήσεων. Ξαναμπαίνει όμως στη ζωή της την περίοδο της καραντίνας και δεν το αποχωρίζεται. Πλέον δεν είναι απλά μια “ποδηλάτισσα της Αθήνας” αλλά μια πρέσβειρα σε θέματα που αφορούν την αστική ποδηλασία. Επιμορφώνεται, ενημερώνεται κι ενημερώνει, διοργανώνει και παίρνει μέρος σε δράσεις. Είναι ενεργή στα ΜΚΔ και συνδιαχειρίστρια του facebook group “Bicycle Commuters of Greece”.
Άγγελος Τριανταφύλλου
Ο Άγγελος, με αφετηρία το κατάστημα ανταλλακτικών αυτοκινήτων που διατηρεί, διασχίζει την Αθήνα καθημερινά με το ποδήλατό του, ώστε να παραδώσει τις παραγγελίες στους πελάτες του. Έχει αφήσει το αυτοκίνητο στο γκαράζ εδώ και μια δεκαετία διότι δεν τον βολεύει. Ξυπνά κάθε πρωί και πηγαίνει στη δουλειά του γνωρίζοντας πως η μέρα του θα περιλαμβάνει 50-60 χλμ αστικής μετακίνησης. Αυτό όμως όχι μόνο δεν τον καταβάλει αλλά αντίθετα του δίνει κίνητρο. Διαδρομές που έκανε με το αυτοκίνητο… βλαστημώντας, πλέον τις ποδηλατεί ευχάριστα, παρά το γεγονός πως η Αθήνα σαν πόλη δε βοηθά.
Νίκος Αντωνιάδης
Ο Νίκος είναι εκ των βετεράνων της παρέας καθώς χρησιμοποιεί το ποδήλατο ως μέσο για τις ατομικές του μετακινήσεις εδώ και 15 χρόνια. Παράλληλα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του ώστε να προωθήσει την ιδέα του ποδηλάτου και να περιορίσει τη δυσπιστία και τους φόβους του κοινού απέναντι στη χρήση του. Έχει διατελέσει γραμματέας του Συλλόγου Αστικών Ποδηλατών Αττικής “ΠοδηλΑΤΤΙΚΗ Κοινότητα”, έχει βραβευτεί στο διαγωνισμό Social Biking Challenge 2019, υπήρξε συν-διοργανωτής 2 συνεχόμενων διαγωνισμών “Με Ποδήλατο στην Δουλειά” ενώ από το 2017 είναι ιδρυτής και συν-διαχειριστής της ομάδας Bicycle Commuters Of Greece στα κοινωνικά δίκτυα.
Παναγιώτης Πιτσιλός
Ο Παναγιώτης είναι πάνω στο ποδήλατο από τα επτά του μέχρι και σήμερα! Περισσότερα από 30 χρόνια στα “κοινά” πάντα προωθώντας τη βιώσιμη κινητικότητα και το ποδήλατο από τους συλλόγους γονέων των δημοτικών μέχρι την Ελληνική (Ε.Ο.Α.Π.) και την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποδηλατιστών (ECF). Σήμερα είναι πρόεδρος στον σύλλογο της Αθήνας, “ΠοδηλΑττική Κοινότητα”, στην Ελληνική Ομοσπονδία Αστικής Ποδηλασίας, συνεργάτης του ECOCITY – ECOMOBILITY και μέλος πλήθους επιτροπών υλοποίησης έργων ανάπτυξης της βιώσιμης κινητικότητας, που συστάθηκαν ανά τους αιώνες και δεν λειτούργησαν ποτέ! Διατηρεί, ακόμη, βιβλιοπωλείο και εκδοτικό οίκο βιβλίων στο κέντρο της Αθήνας, το δεύτερο σπίτι του.
Νικόλας Μαρκόπουλος:Είναι η Αθήνα μια πόλη φιλική προς το ποδήλατο; Αν έπρεπε να τη βαθμολογίσεις από το 1 στο 10 τι βαθμό θα έβαζες; Με ποια κριτήρια επέλεξες το βαθμό, τι φταίει, τι πρέπει να αλλάξει;
Ellen van Wingerden: Θα έβαζα γύρω στα 5. Σαν πόλη, με εξαίρεση κάποιους δήμους που έχουν μεγάλες υψομετρικές διαφορές, είναι πολύ κατάλληλη για ποδήλατο. Ευνοεί και το κλίμα με ελάχιστή βροχή και σπανίως χιόνια. Μπορεί το καλοκαίρι η ζέστη να δυσκολεύει λίγο αλλά τους περισσότερους μήνες του χρόνου έχει ιδανικό καιρό. Εκεί που χάνει πάρα πολύ η πόλη είναι στις (ανύπαρκτες) υποδομές. Αν υπήρχαν, είμαι σίγουρη ότι πολύς κόσμος θα επέλεγε το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης, ειδικά τώρα που η κατάσταση στους δρόμους στην Αθήνα έχει γίνει αφόρητη.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Η Αθήνα είναι μια πόλη που είναι μέτρια φιλική προς το ποδήλατο. Το ελάττωμα της είναι η μορφολογία της που αποτελείται από πολλούς λόφους πράγμα το οποίο κάνει δύσκολο το ποδήλατο. Σε αυτό προστίθονται δυστυχώς οι ελλιπείς υποδομές καθώς και η ελλιπής οδηγική νοοτροπία από όλους -συμπεριλαμβανομένων και των ποδηλατιστών – κάνοντας δύσκολη την μετακίνηση με ποδήλατο. Αν έπρεπε να την βαθμολογήσω θα έπρεπε να το κάνω έχοντας κατά νου άλλες πόλεις που θεωρούνται ανεπτυγμένες στο χώρο της ποδηλατικής μετακίνησης. Δυστυχώς δεν έχω τις απαιτούμενες γνώσεις οπότε ψηφίζοντας σε σχέση με βίντεο που παρακολουθώ στο διαδίκτυο από τις ανωτέρω πόλεις θα πω πως η Αθήνα βρίσκεται κάπου στο 4-5.
Νίκος Αντωνιάδης: Με άριστα το 10, θα έβαζα ένα 2. Είναι μια αυτοκινητοκεντρική πόλη χωρίς αξιόλογες ποδηλατικές υποδομές. Δεν υπάρχει ένα υποτυπώδες/βασικό δίκτυο ποδηλατόδρομων. Δεν υπάρχουν ασφαλείς χώροι στάθμευσης ποδηλάτων σε δημόσια κτίρια κοινού ενδιαφέροντος (νοσοκομεία, δημαρχεία, υπουργεία, δημόσιες υπηρεσίες, κλπ.). Πρέπει να αλλάξει η πολιτική βούληση. Να υλοποιήσουν επιτέλους τα υπάρχοντα σχέδια που υπάρχουν στα συρτάρια υπουργών, υφυπουργών, συγκοινωνιολόγων, κλπ. Δημιουργώντας την Ποδηλαττική Οδό, τον Βόρειο Ποδηλατικό Άξονα, τον ποδηλατόδρομο της Αθηναϊκής Ριβιέρας και συνδέοντας αυτούς με τον ήδη υπάρχοντα ποδηλατόδρομο Γκάζι-Φάληρο δημιουργείται ένας περιφερειακός ποδηλατόδρομος που κυκλώνει σχεδόν όλη την Αθήνα και πάνω σε αυτόν μπορεί να “κουμπώσει” ο κάθε Δήμος τον δικό του, αποκομμένο μέχρι τώρα, τοπικό ποδηλατόδρομο έτσι ώστε σιγά-σιγά να δημιουργηθεί ένα Μητροπολιτικό Δίκτυο Ποδηλατόδρομων που θα καλύπτει σχεδόν όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής!
Παναγιώτης Πιτσιλός: Αν σκεφτείς ότι τα απαραίτητα είναι: υποδομές, ασφάλεια, παιδεία και τίποτα από αυτά δεν υπάρχει, θα έβαζα ΜΗΔΕΝ. Αλλά, έχει τέλειο καιρό και ο Σταμάτης και ο Γρηγόρης κάτι έχουν αφήσει, συν ότι τα νέα παιδιά είναι καλύτερα από εμάς, οπότε ένα ΤΡΙΑ θα το έβαζα! Τα πάντα, όχι τα αρκουδάκια, η νοοτροπία, οι υποδομές, η παιδεία και πάνω απ’ όλα το πλάνο. Αυτό που ποτέ δεν κάναμε, αυτό που θα λέει τι και πότε και πώς θα γίνουν οι πόλεις μας φιλικές στους ανθρώπους και όχι στα αυτοκίνητα! Αυτό που όλοι οι ποδηλάτες περιμένουν, Η Εθνική Στρατηγική Για το Ποδήλατο!
Ν.Μ.: Φοβάσαι όταν κυκλοφορείς; Τι φοβάσαι περισσότερο;
Ellen van Wingerden: Δεν φοβάμαι ιδιαίτερα, αλλά αν υπάρχει κάτι, είναι οι κακοτεχνίες στο οδόστρωμα και τα στενά από δεξιά που έχουν στοπ, μη τυχόν οι οδηγοί το παραβιάσουν. Για αυτό το λόγο δεν πηγαίνω ποτέ γρήγορα σε τέτοιους δρόμους, ας έχω προτεραιότητα και ας είναι μια ωραία κατηφόρα.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Στην αρχή είχα τον φόβο της πρόσκρουσης με άλλο όχημα ωστόσο το ξεπέρασα σταδιακά, ειδικά όταν κατάλαβα ότι αλλάζοντας το τρόπο οδήγησης μου – αλλάζοντας τη διαδρομή μου πηγαίνοντας από δρόμους χαμηλής ή ήπιας κυκλοφορίας – μπορώ συγχρόνως να απολαύσω και τη διαδρομή.
Νίκος Αντωνιάδης: Ο φόβος υπάρχει για το άγνωστο. Για κάτι που δεν γνωρίζεις. Ξεκινώντας να μετακινηθείς στην Αθήνα με ποδήλατο φοβάσαι, γιατί ζεις σε μια πόλη χωρίς ποδηλατική κουλτούρα, δεν έχεις παραστάσεις, καμιά πληροφορία σχετικά με το commuting με ποδήλατο. Χτίζοντας όμως την αυτοπεποίθησή σου με τον καιρό, αμέσως συνειδητοποιείς ότι η μετακίνηση με ποδήλατο στην Αθήνα τις ώρες αιχμής, πηγαίνοντας το πρωί στην δουλειά και γυρίζοντας το μεσημέρι, είναι από τους ασφαλέστερους και πιο ευχάριστους τρόπους μετακίνησης. Γιατί, δεν κινδυνεύει η ζωή σου από τις σειρές ακινητοποιημένων αυτοκινήτων, που η μέση ταχύτητά τους είναι κάτω από 50 χλμ. Ο φόβος για τον ποδηλάτη είναι σε δρόμους που η ταχύτητα των αυτοκινήτων αυξάνεται, σε μη αστικές περιοχές και επαρχιακούς δρόμους, αλλά εκεί αφορά περισσότερο ποδηλάτες που κάνουν ομαδικές βόλτες, συμμετέχουν σε αγώνες μεγάλων αποστάσεων ή ποδηλάτες τουρισμού. Είναι ενδεικτικό ότι από το 2019 μέχρι σήμερα, σε σύνολο 48 θανατηφόρων τροχαίων με θύματα ποδηλάτες στην Ελλάδα, τα 16 από αυτά έχουν συμβεί σε αστικές περιοχές και τα 2 από αυτά στην Αττική (1 στην Αθήνα).
Παναγιώτης Πιτσιλός: Μάλλον έχω πρόβλημα. Δεν φοβήθηκα σχεδόν ποτέ! Κατανοώ όμως το φόβο του 99,99%. Βέβαια, να πούμε ότι υπάρχει κλιμάκωση. Τις ώρες αιχμής δεν φοβάσαι, πως να χτυπήσεις αφού δεν κινείται τίποτα; Το βράδυ όμως στους υποφωτισμένους δρόμους και τις κεντρικές οδούς των 70-80 χλμ/ώρα, βέβαια πρέπει να φοβάσαι! Εδώ είναι το “σχεδόν”.
Ν.Μ.: Θα επέτρεπες στα παιδιά σου να κινούνται με ποδήλατο;
Ellen van Wingerden: Τα παιδιά μου τα έπαιρνα από μικρά μαζί μου στους δρόμους (και στην Ελλάδα και στην Ολλανδία) και έμαθαν από νωρίς καλά ποδήλατο. Παρόλα αυτά πρέπει να ομολογήσω ότι μέχρι αρκετά μεγάλη ηλικία τα απέτρεψα από το να κυκλοφορούν μόνα τους με το ποδήλατο στην Αθήνα. Η κίνηση είναι χαοτική και πρέπει να είσαι πάντα ένα βήμα μπροστά και να σκέφτεσαι τι μπορεί να κάνει ο άλλος, κάτι που δεν είναι εύκολο για παιδιά. Δεν βοηθάει και καθόλου ότι στα Ελληνικά σχολεία δεν διδάσκεται το μάθημα της κυκλοφοριακής αγωγής, οπότε το να ξέρει ένα παιδί ποδήλατο, δεν σημαίνει ότι ξέρει και τον ΚΟΚ και πώς να συμπεριφέρεται σωστά στους δρόμους. Σε συνδυασμό με την έλλειψη παιδείας των οδηγών θεωρώ ότι η Αθήνα γενικά δεν είναι ασφαλής πόλη για να κυκλοφορούν μόνα τους με ποδήλατο.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Οπωσδήποτε αφού πρώτα τους έχω κάνει αναλυτικά μαθήματα γνώσης κι ερμηνείας του Κ.Ο.Κ.
Νίκος Αντωνιάδης: Τα παιδιά μου είναι ενήλικα και δεν μπορώ να τα αποτρέψω από το να οδηγούν ποδήλατο ή αυτοκίνητο. Μπορώ όμως να τους δείξω τον ασφαλέστερο τρόπο για να μετακινηθούν με το κάθε μέσο. Από τέλος γυμνασίου μπορούσαν χωρίς συνοδεία να κυκλοφορούν με ποδήλατο. Δεκάδες παιδιά ετησίως που οδηγούν αυτοκίνητα σκοτώνονται στην χώρα μας. Όσο περισσότερα ποδήλατα κυκλοφορούν καθημερινά ανάμεσά μας, τόσο λιγότερα “φονικά όπλα” στα χέρια οδηγών, και τόσο ασφαλέστεροι γίνονται οι δρόμοι μας.
Παναγιώτης Πιτσιλός: Τους επιτρέπω ήδη. Από τριών ετών έμαθαν ισορροπία, και μέχρι σήμερα, ενήλικες πια, πάνε σε φίλους, για ψώνια και στις δουλειές τους. Περάσαμε πολύ εκπαίδευση όμως! Πολλά χιλιόμετρα παρέα! Και φυσικά πάντα ανησυχώ.
Ν.Μ.: Πόσα (περίπου) αστικά χιλιόμετρα κάνεις κάθε μέρα; Χρησιμοποιείς παράλληλα μέσα μαζικής μεταφοράς; Φοράς κράνος, εξοπλισμό;
Ellen van Wingerden: Γενικά δεν κάνω πια πολλά χιλιόμετρα. Εργάζομαι από το σπίτι και ζω μες στην αγορά της γειτονιάς μου, οπότε σε καθημερινή βάση δεν έχω πολλές μετακινήσεις. Όταν όμως κατεβαίνω στο κέντρο ή έχω αλλού δουλειές, μετακινούμαι όσο γίνεται περισσότερο με το ποδήλατο. Αν χρειαστεί θα το συνδυάσω και με τα μέσα μαζικής μεταφοράς αλλά γενικά, ειδικά τις καθημερινές, το αποφεύγω γιατί υπάρχει έλλειψη θέσεων.
Όσον αφορά την ερώτηση, καταλαβαίνω ότι το πόσα χιλιόμετρα κάνει κανείς έχει ενδιαφέρον για στατιστικούς λόγους, αλλά θα ήθελα να τονίσω ότι τα χιλιόμετρα δεν είναι αυτοσκοπός, είμαστε κομμιούτερ και όχι αθλητές που καμαρώνουν για την απόσταση και τη ταχύτητα. Το κάθε ποδήλατο σημαίνει ένα αυτοκίνητο λιγότερο στους δρόμους και αυτό είναι που μετράει. Εξάλλου σύμφωνα με Ευρωπαϊκές μελέτες, οι περισσότερες μετακινήσεις που γίνονται μέσα στην πόλη είναι από 5 μέχρι 10 χλμ, μια απόσταση που είναι εφικτή να την κάνουν όλοι με το ποδήλατο.
Εκτός από 2 τσάντες στη σχάρα πίσω δεν έχω ιδιαίτερο εξοπλισμό. Τα φώτα μπρος πίσω τα θεωρώ δεδομένα! Φοράω κανονικά ρούχα και το χειμώνα μπορεί να έχω ένα αδιάβροχο στις τσάντες. Επίσης έχω ένα γιλέκο που καμιά φορά το βάζω όταν κυκλοφορώ βράδυ σε πολύ σκοτεινούς δρόμους. Γενικά δεν φοράω κράνος. Εννοείται ότι δεν είμαι κατά του κράνους, αλλά για πολλούς λόγους είμαι κατά την υποχρέωση του να φοράς κράνος. Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Καλύπτω καθημερινά περίπου στα 40-50 χλμ τη μέρα χωρίς να χρησιμοποιώ τα ΜΜΜ. Το κράνος είναι ναι μεν προαιρετικό ωστόσο εγώ το θεωρώ απαραίτητο καθώς και το ανακλαστικό γιλέκο το βράδυ. Εννοείται τα φώτα είναι υποχρεωτικά (άρθρο 76 του Κ.Ο.Κ).
Νίκος Αντωνιάδης: Καθημερινά κάνω 24 χλμ., μερικές φορές μπορεί να προσθέσω χλμ για να πάω για μπάνιο μετά την δουλειά, καμιά επίσκεψη ή ψώνια. Χρησιμοποιώ συνδυαστικά τα ΜΜΜ όταν οι καιρικές συνθήκες δεν είναι καλές (καταιγίδες ή καύσωνας) ή όταν θέλω να μετριάσω μεγάλες αποστάσεις. Η μετακίνηση με ποδήλατο δεν θεωρείται επικίνδυνη δραστηριότητα. Το κράνος συνιστάται. Συνήθως φοράω κράνος. Φροντίζω το ποδήλατο να έχει λευκό φως μπροστά και κόκκινο πίσω και γενικά να είναι καλοσυντηρημένο. Έχω πάντα μαζί μου τρόμπα, εφεδρική σαμπρέλα, πολυεργαλείο, λεβιεδάκια σε περίπτωση που με πιάσει λάστιχο. Αλλά δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει κάποιος να αλλάζει λάστιχο, γιατί σίγουρα κινούμενος μέσα στην Αθήνα τις εργάσιμες ώρες, υπάρχει σίγουρα κάποιο ποδηλατάδικο σε ακτίνα ενός χιλιομέτρου. Ανάλογα τον προορισμό παίρνω μαζί μου μια πτυσσόμενη κλειδαριά. Χρησιμοποιώ τις κατάλληλες τσάντες για την μεταφορά των προσωπικών αντικειμένων, ανάλογα με την μετακίνηση και τον καιρό. Αδιάβροχη τσάντα πλάτης για τους χειμερινούς μήνες και τσάντες σχάρας/σέλας/τιμονιού τους καλοκαιρινούς μήνες για να μην ιδρώνει η πλάτη. Φοράω κάζουαλ, τεχνικό ρουχισμό (υφάσματα ελαστικά, αναπνέοντα, που στεγνώνουν γρήγορα), κατάλληλο για μετακινήσεις με ποδήλατο αλλά και για τις υπόλοιπες καθημερινές δραστηριότητες.
Παναγιώτης Πιτσιλός: Καθημερινά, περίπου 15 χλμ κατά μέσο όρο. Από 0 μέχρι και 60 έχει τύχει. Το κράνος το φοράω και στο Μετρό μπαίνω. Το κράνος συνέχεια, το Μετρό σπάνια!
Ν.Μ.: Θα προέτρεπες κάποιον να ξεκινήσει να κινείται στην Αθήνα με ποδήλατο; Τι συμβουλές θα του έδινες; Θα μπορούσε ο καθένας να το κάνει;
Ellen van Wingerden: Σίγουρα θα προέτρεπα τον κόσμο, γιατί έχει πάρα πολλά οφέλη. Δεν γλυτώνεις μόνο το αφόρητο μποτιλιάρισμα στους δρόμους, αλλά συνεισφέρεις επίσης σε ένα καλύτερο περιβάλλον και έχει πάρα πολλά οφέλη για τη σωματική και ψυχική σου υγεία. Κάνεις χωρίς να χάσεις επιπλέον χρόνο την άσκησή σου και απελευθερώνεις μπόλικες ενδορφίνες, ορμόνες που μειώνουν το επίπεδο άγχους. Άλλο να γυρίσεις μετά από μια δύσκολη μέρα στο σπίτι με νεύρα, τα οποία έγιναν ακόμα περισσότερα από το μποτιλιάρισμα και το πάρκινγκ, και άλλο να έχεις αδειάσει το κεφάλι σου και να έχει αλλάξει η διάθεση σου. Όποιος το δοκιμάσει, θα καταλάβει.
Αυτό που θα συμβούλευα είναι να εξοικειωθεί κανείς πρώτα πολύ καλά με το ποδήλατο πριν βγει μόνος του στους δρόμους. Αντί να κατεβάσεις για σιγουριά τη σέλα, κάτι που θα δημιουργήσει σίγουρα προβλήματα στα γόνατα και στη μέση, μάθε σωστά πώς να σταματήσεις και να ξεκινήσεις. Καλό είναι να ξεκινάς με μια εύκολη διαδρομή σε μια περιοχή που ξέρεις καλά, και ψάξε πάντα για τη πιο ασφαλή διαδρομή και όχι για τη πιο γρήγορη. Επίσης σημαντικό είναι να μείνεις πάντα ψύχραιμος, ο ποδηλάτης δεν είναι παράνομος στο δρόμο, έχουμε τα ίδια δικαιώματα. Εάν ο δρόμος είναι πολύ στενός και δεν μπορεί να σε προσπεράσει ένας οδηγός άμεσα, δεν πειράζει, ας περιμένει λίγο. Φυσικά όποτε μπορούμε του κάνουμε χώρο και νόημα ότι μπορεί να περάσει. Τέλος, υπάρχει και η ομάδα Bicycle Commuters of Greece, η μοναδική ομάδα στο facebook που εστιάζει στις ατομικές μετακινήσεις με το ποδήλατο. Το περιβάλλον είναι πολύ φιλικό και οποιαδήποτε απορία έχει κανείς, θα χαρούν τα μέλη να βοηθήσουν. Επίσης έχει ενδιαφέρον να διαβάσεις εκεί εμπειρίες από άλλους συντρόχους, ενίοτε περιγράφονται με λίγο χιούμορ και άλλες φορές συζητιούνται σοβαρά θέματα. Το γεγονός ότι αυξάνονται σταθερά τα μέλη της ομάδας μου δίνει μια σπίθα αισιοδοξίας.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Οπωσδήποτε. Η Αθήνα είναι μια πόλη με πολλές αντιθέσεις, το νέο συγκρούεται με το παλιό κι έτσι έχουμε το προνόμιο να απολαμβάνουμε τη διαδρομή μας μέσα από γραφικούς δρόμους αλλά κι από σύγχρονα αστικά τοπία. Η μόνη συμβουλή που θα έδινα είναι να εξερευνήσουν τη πόλη τους οι μελλοντικοί commuters, μικροί και μεγάλοι.
Νίκος Αντωνιάδης: Φυσικά συνιστώ την μετακίνηση με ποδήλατο στην Αθήνα. Είναι πιο αποτελεσματική, ευχάριστη, υγιεινή, περιπετειώδης, με πολλαπλά οφέλη για τον ποδηλάτη και την πόλη του. Οφέλη που φαίνονται άμεσα στην διάθεσή του, στις σχέσεις του με τους οικείους του, τους συναδέλφους του, ακόμα και στην αύξηση της παραγωγικότητάς του. Θα συμβούλευα κάποιον που θέλει να βάλει το commuting στην ζωή του, να ξεκινήσει με μικρές μετακινήσεις γύρω από το σπίτι του (μέχρι τον φούρνο της γειτονιάς, σε μια τοπική καφετέρια, κλπ.), σταδιακά να μεγαλώνει την απόσταση (επίσκεψη σε φίλο που μένει σε διπλανή περιοχή, κλπ.) και τέλος να δοκιμάσει να πάει μέχρι την δουλειά του ένα Κυριακάτικο πρωινό που οι δρόμοι δεν έχουν κίνηση. Ο καθένας μπορεί να μετακινηθεί με ποδήλατο, ασχέτως ηλικίας και φυσικής κατάστασης. Η φυσική κατάσταση χτίζεται μέρα με την μέρα και πολύ σύντομα θα εκπλαγεί με τις ανηφόρες που θα ανεβαίνει! Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία από την στιγμή που υπάρχουν και τα ηλεκτρικά ποδήλατα!
Παναγιώτης Πιτσιλός: Να ξεκινήσουν όλοι πρέπει! Όλοι μπορούν! Ειδικά τώρα που έγιναν σχετικά προσιτά τα ποδήλατα με ηλεκτρική υποβοήθηση, δεν υπάρχει δικαιολογία. Έγιναν επίπεδες οι ανηφόρες!
- Επιλογή του σωστού ποδηλάτου ανάλογα με τις ανάγκες και το γούστο μας. Να το βλέπουμε και να θέλουμε να ανέβουμε!
- Για να μας αρέσει όμως και όταν ανέβουμε, πρέπει να είναι στο σωστό μέγεθος και σωστά ρυθμισμένο. Θέση σέλας και τιμονιού (σε δύο άξονες).
- Μικρές αρχικές βόλτες που σταδιακά θα μεγαλώνουν.
- Πλήρης τακτικός έλεγχος εξοπλισμού του ποδηλάτου (φωτάκια κλπ) και αναβάτη, άνετα φωτεινά ρούχα, νερό, κλπ
* Μην ντύνεστε σαν να παίρνετε μέρος στο γύρο της Γαλλίας ενώ πάτε στον γύρο της πλατείας!
Ν.Μ.: Είναι ακριβό “σπορ” το commuting, τι ποσό θα έπρεπε να διαθέσει κάποιος για να ξεκινήσει;
Ellen van Wingerden: ‘Όπως είπαμε, δεν είναι σπορ το commuting και σίγουρα δεν χρειάζεται να είναι ακριβό. Ένα απλό ποδήλατο, κατά προτίμηση με ταχύτητες, φτάνει για αρχή. Πολλοί φοβούνται μη το κλέψουν αλλά όσο πιο φθηνό είναι, τόσο πιο γρήγορα θα κάνεις απόσβεση. Αν τυχόν το κλέψουν θα στεναχωρηθείς αλλά τα λεφτά, και όχι μόνο, θα τα έχει βγάλει. Τα ακριβά ποδήλατα ας τα κρατήσουμε για αθλητισμό και βόλτες.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Καθόλου ακριβό. Βέβαια αυτό εξαρτάται από τον commuter και πως έχει στο μυαλό του την αστική μετακίνηση.
Νίκος Αντωνιάδης: Καταρχήν δεν είναι σπόρ! Η βασική επένδυση είναι η αγορά ποδηλάτου, που ξεκινάει περίπου στα 400 ευρώ και ανεβαίνει ανάλογα με το προφίλ του καθενός. Η ετήσια συντήρηση αφορά πιθανή αλλαγή σαμπρέλας, λίπανση συστήματος μετάδοσης (αλυσίδα, κλπ.), έλεγχος φρένων, κλπ., εργασίες φθηνές και που με την πάροδο του χρόνου μπορεί να τις κάνει μόνος του ο commuter. Δεν χρειάζεται να αγοράσει κάποιος ειδικό ρουχισμό ποδηλασίας (λύκρα, κολάν, κλπ.). Υπάρχουν τεχνικά ρούχα για commuting τα οποία άνετα φοριούνται στο γραφείο και στις υπόλοιπες καθημερινές δραστηριότητες, οπότε δεν λογίζονται ως ένα επιπλέον έξοδο στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Αν προσθέσουμε κάποια βασικά αξεσουάρ (φώτα, κλειδαριά, κράνος) ένα μπάτζετ στα 600 ευρώ είναι αρκετό για να ξεκινήσει κάποιος.
Παναγιώτης Πιτσιλός: Όχι, ακριβό δεν είναι. Με ένα μηνιάτικο έχεις ένα εξαιρετικό ποδήλατο για τις καθημερινές μικρό – μεσαίες (1-30+χλμ) μετακινήσεις και αν πρέπει να πάρεις με ηλεκτρική υποβοήθηση, με δύο μηνιάτικα, με την επιδότηση, είσαι μια χαρά.
Σκέψου όμως τι γλυτώνεις: Καύσιμα, Ασφάλιστρα, Τέλη κυκλοφορίας, με 30-50 ευρώ ετησίως “καθαρίζεις” με την συντήρηση και το σπουδαιότερο; Δεν θα στα φάνε οι γιατροί μιας και το ποδήλατο βελτιώνει σημαντικά την υγεία!
Ν.Μ.: Ακούμε για τις υποδομές που δεν υπάρχουν. Ακούμε για σχέδια που είναι προς υλοποίηση όπως για παράδειγμα ο ποδηλατόδρομος της παραλίας από μοσχάτο έως βουλιαγμένη. Πως τα βλέπεις όλα αυτά; Θα βοηθήσουν; Αρκούν;
Ellen van Wingerden: Ο περίφημος ποδηλατόδρομος από το Μοσχάτο μέχρι την Βουλιαγμένη είναι άλλο ένα πρότζεκτ για τα μάτια του κόσμου και δεν σκοπεύει στη προώθηση του κομμιούτινγκ. Μόνο και μόνο το όνομα, ’Αστικός Περίπατος’, τα λέει όλα. Όσο δεν συνδέεται με ένα εκτεταμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων προσφέρεται κυρίως για βόλτα. Όταν σκεφτόμαστε ότι ένα μεγάλο κομμάτι βρίσκεται στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, δεν είναι καθόλου τυχαίο που ήδη υλοποιείται, ενώ ο πολύ λιγότερο γραφικός, αλλά πολύ χρήσιμος, Βόρειος Άξονας που συνδέει το κέντρο με τα βόρεια προάστια, παραμένει εδώ και χρόνια στα σχέδια.
Και ας αφήσουμε λίγο στην άκρη τους ποδηλατόδρομους, γιατί αν και πολύ σημαντικοί, στην κατηγορία των υποδομών υπάρχουν και άλλα μέτρα που συνεισφέρουν σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον. Μόνο και μόνο η μείωση του ορίου ταχύτητας στα 30 χλμ./ώρα θα είχε πολλά οφέλη, και όχι μόνο για τους ποδηλάτες. Στις Βρυξέλλες που το εφάρμοσαν, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά: τα ατυχήματα μειώθηκαν κατά 22%, οι θάνατοι από τροχαία κατά 50%, η ηχορύπανση μέχρι 50% και το πιο εντυπωσιακό είναι ότι η μέση ταχύτητα δεν έχει σημαντικό αντίκτυπο στους συνολικούς χρόνους ταξιδιού.
Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει πολιτική θέληση και τόλμη για να βάλουμε το ποδήλατο στις πόλεις μας. Για να καταλάβετε, είμαστε από τις πολύ λίγες χώρες όπου δεν υπάρχει Εθνική Στρατηγική για το ποδήλατο. Οι πολλές υποσχέσεις που ακούμε εδώ και χρόνια έχουν καταντήσει πλέον γελοίες, μέχρι που γίνεται και ντροπή η στάση ορισμένων υπεύθυνων. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση για βιώσιμες πόλεις με ομιλήτρια την (Ελληνίδα) εξαιρετική πρώην αντιδήμαρχο της Βιέννης, ο τότε υφυπουργός μεταφορών κοιμήθηκε!
Άγγελος Τριανταφύλλου: Δυστυχώς εδώ θα είμαι ωμός. Για να υπάρχει μια υποδομή πρέπει πρώτα να μάθω να την σέβομαι. Κι ο σεβασμός διδάσκεται αρχικά στο σπίτι και μετά στο σχολείο. Όταν δεν την σέβομαι το πιο πιθανό είναι να την απαξιώ ή χειρότερα να την βανδαλίσω. Κι ο ελληνικός λαός έχει αποδείξει περίτρανα ότι ο βανδαλισμός είναι στο αίμα του, απαξιώνει τα πάντα και όλους αρκεί “να κάνει τη δουλειά του”.
Νίκος Αντωνιάδης: Πολλά ακούμε αλλά τίποτα δεν βλέπουμε. Για να ξεκινήσουμε να μιλάμε σοβαρά για το ποδήλατο στην Ελλάδα, θα πρέπει να δημοσιευθεί και να εφαρμοστεί η Εθνική Στρατηγική Για Το Ποδήλατο. Ο ποδηλατόδρομος της Αθηναϊκής Ριβιέρας δεν θα είναι αρκετός αν δεν αποτελέσει κομμάτι ενός ποδηλατικού δικτύου, όπως αναφέρω και πιο πάνω στην 1η σας ερώτηση. Θα είναι απλά άλλος ένας αποκομμένος ποδηλατόδρομος.
Παναγιώτης Πιτσιλός: Εδώ και είκοσι χρόνια έχουν σχεδιαστεί με την βοήθεια της μονάδας βιώσιμης κινητικότητας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και μάλιστα έχει ψηφιστεί και από τη Βουλή των Ελλήνων ένα αρκετά εκτενές ποδηλατικό δίκτυο. Δεν υλοποιήθηκε παρά μόνο ο Νότιος Βασικός Άξονας. Τα τελευταία χρόνια πολλά χρήματα έχουν δαπανηθεί στα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, τα άγνωστα στους περισσότερους, ΣΒΑΚ. Οι μελέτες “πέφτουν βροχή” τα έργα όμως δεν γίνονται. Οι υπηρεσίες, κεντρικές και τοπικές, δεν τολμούν και το παράδοξο είναι ότι υπογράφουν σύμφωνα για τις κλιματικές συνθήκες το 2030! Για τα μεγάλα της παραλίας, υπάρχει η θεωρία του “και ένα μέτρο υποδομές, είναι προς όφελος” που εγώ δεν ενστερνίζομαι. Πρέπει να προωθηθεί η καθημερινή μετακίνηση γιά κάθε ανάγκη. Δουλειά, σχολείο, ψώνια κλπ. Η περατζάδα στην παραλία, δεν είναι η πρωτεύουσα ανάγκη! Παρόλα αυτά θα μπορούσε να βοηθήσει αν οι δήμοι που εφάπτονται δημιουργούσαν δημοτικά δίκτυα που να συνδέονται με αυτόν. Και για να μην παρεξηγηθώ, σε καμία περίπτωση δεν παραγνωρίζω την αξία του έργου στην αισθητική του τοπίου και στην τουριστική χρήση του. Αλλά είναι σαφώς άλλες οι προτεραιότητες!
Ν.Μ.: Πως σε αντιμετωπίζουν οι οδηγοί, πως τους αντιμετωπίζεις εσύ;
Ellen van Wingerden: Γενικά δεν αντιμετωπίζω προβλήματα. Με σέβονται όπως τους σέβομαι και εγώ. Εννοώ ότι η συμπεριφορά των οδηγών δεν αλλάζει ιδιαίτερα όταν μετακινούμαι με το ποδήλατο. Είτε οδηγώ αυτοκίνητο, είτε ποδήλατο, σε γενικές γραμμές τις ίδιες περίπου συμπεριφορές βλέπω. Ίσως παίζει ρόλο ότι είμαι γυναίκα, αλλά πραγματικά πολύ σπάνια αντιμετωπίζω άσχημες συμπεριφορές όταν κυκλοφορώ με το ποδήλατο. Σίγουρα βοηθάει ότι φοράω πάντα κανονικά ρούχα, κάτι που έχει αποδειχτεί ότι σε κάνει περισσότερο ‘άνθρωπο’ στα μάτια των οδηγών. Έτσι αισθάνονται ότι θα μπορούσες να είσαι αδερφός/αδερφή, πατέρας/μάνα, γιος/κόρη τους και σε προσέχουν λίγο παραπάνω.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Όταν ξεκίνησα πριν 10 χρόνια οι οδηγοί με αντιμετώπιζαν με θυμό και προσβολές. Όσο περνάνε τα χρόνια και πληθαίνουν οι αστικοί ποδηλάτες και γίνεται γνωστό ότι το ποδήλατο δεν βρίσκεται παράνομα στο δρόμο αυτό το φαινόμενο έχω παρατηρήσει ότι έχει μειωθεί αισθητά. Η αντιμετώπιση μου ήταν πάντα η ίδια, χιούμορ και έμεσος χλευασμός. Αρνούμαι να βρεθώ στο ίδιο νοητικό επίπεδο με έναν οργισμένο οδηγό.
Νίκος Αντωνιάδης: Πηγαίνοντας καθημερινά στην δουλειά με ποδήλατο ακολουθώ πάνω-κάτω την ίδια διαδρομή, οπότε συμβιώνω στην άσφαλτο με τους ίδιους αυτοκινητιστές. Με την πάροδο του χρόνου η εχθρική στάση των αυτοκινητιστών και η άγνοιά τους πως να συμπεριφερθούν στον ίδιο δρόμο με εμένα τον “εξωγήινο”, μεταβάλλεται και αλλάζει συνεχώς, σε ανεκτικότητα, κατανόηση και οικειότητα. Η καθημερινή μετακίνηση με ποδήλατο δημιουργεί ευεξία και σε κάνει καλύτερο οδηγό, οπότε ο ποδηλάτης δύσκολα εκνευρίζεται. Έχω μάθει με τον καλό και με τον άγριο τρόπο ότι η επιθετική οδήγηση στο commuting είναι εις βάρος του ευάλωτου χρήστη. Αποφεύγω την εμπλοκή σε διενέξεις με αυτοκινητιστές, τις αντιμετωπίζω με χιούμορ ή σιωπηλά, γιατί και την επόμενη μέρα την ίδια διαδρομή θα κάνουμε και δεν θέλω να μου την «φυλάει» κάποιος εκδικητικός αυτοκινητιστής!
Παναγιώτης Πιτσιλός: Καλά… μια χαρά… είμαστε μια αγαπημένη οικογένεια. Τι; Όχι; Και ναι, και όχι. Υπάρχουν οι καλοί, που μάλλον είναι περισσότεροι τώρα απ’ ότι παλιά, και οι άλλοι. Υπάρχουν αυτοί που μιλάνε ελληνικά και οι άλλοι που μιλάνε “γαλλικά”. Αυτοί που σέβονται τους γύρω και οι άλλοι. Ότι και να οδηγούν! Όμως, οι τόνοι σίδερο με τους 15 αερόσακους δεν σε κάνει βασιλιά του δρόμου, ούτε κι εσένα με τα δυό πετάλια σε κάνει θεματοφύλακα της οικολογίας και της βιώσιμης κινητικότητας! Όλοι έχουμε δικαίωμα να μετακινούμαστε με όποιον τρόπο θέλουμε. Να δεχθούμε πρώτα αυτό και μετά να δούμε ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος. Κατά κανόνα ο οδηγός του ΙΧ με αντιμετωπίζει απαξιωτικά, ως κάποιον που πάει βόλτα και τον εμποδίζει και αυτό “ανεβάζει την πίεση”! Από την άλλη εγώ, όντας οδηγός και μηχανής και αυτοκινήτου, απλά προσπαθώ με άπταιστα ελληνικά να εξηγήσω… σπανίως έχει χρειαστεί να αλλάξω γλώσσα. Με ηρεμία και επιχειρήματα οι άνθρωποι καταλαβαίνουν.
Ν.Μ.: Υπάρχει κάποιο περιστατικό, κάτι που σου συνέβη στο δρόμο και θα ήθελες να το αναφέρεις;
Ellen van Wingerden: Όπως ήδη ανέφερα, γενικά δεν αντιμετωπίζω άσχημες συμπεριφορές και δεν μου έχουν συμβεί σημαντικά περιστατικά. Για αυτό το λόγο θα σταθώ απλά σε κάποιες ευχάριστες, καθημερινές στιγμές: ο γέροντας που φώναξε ‘μπράβο κορίτσι κάνεις τη πόλη πιο ανθρώπινη’, ο οδηγός από απέναντι που, για να μη με βρέξει, έκοψε ξαφνικά ταχύτητα μπροστά σε νερά στο δρόμο, ο οδηγός του λεωφορείου που με υπομονή με πρόσεχε πολύ και με προσπέρασε 3 φορές κρατώντας μεγάλη απόσταση, και φυσικά τα χαμόγελα που ανταλλάσσεις με άλλους, κυρίως ποδηλάτες και πεζούς, γιατί δεν είσαι εγκλωβισμένος σε ένα κουβούκλιο.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Είναι πάρα πολλά τα περιστατικά. Βέβαια το αγαπημένο μου παραμένει ο οργισμένος οδηγός που μου μιλούσε στα “γαλλικά” γιατί ήμουν στη λωρίδα μου και θεωρούσε πως ήμουν παράνομα εκεί και τον έκοβα που όταν σταμάτησε στο φανάρι δίπλα μου μου φώναζε οργισμένα να φύγω από το δρόμο. Του απάντησα στη νοηματική. Μου έκανε χειρονομία συγνώμης. Δεν τον πείραζε που έβριζε έναν άνθρωπο τόση ώρα αλλά που έβριζε έναν ενδεχομένως κωφάλαλο.
Νίκος Αντωνιάδης: Είναι μερικά κωμικοτραγικά που έχω ακούσει, από επαγγελματίες οδηγούς μάλιστα, πηγαίνοντας με το ποδήλατο στην δουλειά μου, όπως… «Να πας στην αλάνα να κάνεις ποδήλατο» ή «Ποδηλάτη, το ξέρεις ότι απαγορεύεται να κυκλοφορείς στην Ιερά Οδό;»
Παναγιώτης Πιτσιλός:
-Μπίπ μπίπ (κόρναρισμα διπλό με νόημα) Ψίτ φίλε, κάνε στην άκρη να πάμε στη δουλειά μας! (έκδηλη αγανάκτηση)
-Δεν μπορώ πιο άκρη, έχει φρεάτια, λακούβες, πρόκες κλπ
-Ρε κάνε στην άκρη να πάμε στη δουλειά μας…..
-Κι εγώ τη δουλειά μου κάνω φίλε, άσε που πάω και πιο γρήγορα
-Άντε ρε –λογοκρισία–, αργόσχολε, βολταδόρε! Φύγε από τη μέση που θα μας κοροϊδέψεις κι όλας, εξυπνάκια!
-Άνοιγμα της τσάντας και επίδειξη τιμολογίου αγοράς αγαθών: Ξέρεις τι είναι αυτό! Μεταφορέας είσαι! Κι εγώ τη δουλειά μου κάνω!
-“Παγωτό” ο τύπος.
-Και γιατί πάς με το ποδήλατο; Στο είπε ο γιατρός;
-Όχι, εγώ δεν τον χρειάζομαι ακόμα. Καλή συνέχεια.
Ν.Μ.: Ποιο είναι σημαντικότερο πρόβλημα, η έλλειψη υποδομών (π.χ. ποδηλατόδρομοι) ή η έλλειψη παιδείας (πεζών, οδηγών, ποδηλατών, όλων γενικώς);
Ellen van Wingerden: Οι κατάλληλες υποδομές προστατεύουν τους ποδηλάτες σε μεγάλο βαθμό από τους οδηγούς, απαίδευτους και μη, και γι’αυτό η δημιουργία υποδομών είναι πάρα πολύ σημαντικό. Δεν θα ήθελα όμως να μπω στην διαδικασία της σύγκρισης με την οδική παιδεία, γιατί είναι δυο διαφορετικά πράγματα και εξίσου σημαντικά. Χωρίς οδική παιδεία δεν θα είναι ποτέ ασφαλείς οι δρόμοι, και ας υπάρχουν υποδομές.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Είναι ο συνδυασμός και των δύο. Ένας οδηγός με παιδεία οδηγεί με σύνεση ανεξαρτήτως του οχήματος του. Μια πόλη με ποδηλατικές υποδομές διευκολύνει και τους οδηγούς και τους ποδηλάτες.
Νίκος Αντωνιάδης: Και τα δύο είναι σημαντικά, αλλά η παιδεία δεν θα φέρει ποδηλατόδρομους. Ενώ οι ποδηλατόδρομοι αναγκαστικά θα «εκ-παιδεύσουν» όλες τις ομάδες χρηστών των δρόμων. Οπότε, ναι, σημαντικότερες είναι οι ποδηλατικές υποδομές.
Παναγιώτης Πιτσιλός: Όλα τα παραπάνω συν την παντελή έλλειψη ενημέρωσης των πολιτών για τα οφέλη της βιώσιμης μετακίνησης! Ίσως οι υποδομές να είναι ένα, δύο σκαλάκια σημαντικότερες μιας και προστατεύουν τον χρήστη. Πρέπει όλοι να κατανοήσουν ότι η αλλαγή σε ένα ήπιο τρόπο μετακινήσεων θα ωφελήσει το σύνολο του πληθυσμού!
Ν.Μ.: Πόσο βοήθησε ο κορονοϊός στο να διαδοθεί το ποδήλατο στην Αθήνα;
Ellen van Wingerden: Ίσως το διάστημα με τους πολλούς περιορισμούς και φόβους βοήθησε λίγο στο να δοκιμάσουν περισσότεροι άνθρωποι τις μετακινήσεις με το ποδήλατο. Αλλά χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία, γιατί παρόλα που εκείνο το διάστημα βλέπαμε περισσότερους ποδηλάτες στους δρόμους, οι αρχές δεν πήραν το μήνυμα και, σε αντίθεση με αυτό που έγινε σε πολλές άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις, δεν το εκμεταλλεύτηκαν και δεν φρόντισαν για ένα περιβάλλον φιλικό για τον ποδηλάτη.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Bοήθησε αρκετά. Ωστόσο με το πέρας της πανδημίας ένα μικρό ποσοστό των νέων ποδηλατιστών συνέχισαν το ποδήλατο.
Νίκος Αντωνιάδης: Σίγουρα την περίοδο της καραντίνας βγήκαν πολλοί με τα ποδήλατα στους δρόμους. Όμως δεν το εκμεταλλεύθηκε η Πολιτεία δίνοντας κίνητρα στους πολίτες για να πηγαίνουν με το ποδήλατο στην δουλειά τους, π.χ. με την δημιουργία προσωρινών ποδηλατο-λωρίδων, οι οποίες θα λειτουργούσαν πιλοτικά ως οι μελλοντικοί μόνιμοι ποδηλατόδρομοι. Απεναντίας τους έσπρωξε στην χρήση του ΙΧ ως το καταλληλότερο μέσο κοινωνικής αποστασιοποίησης! Οπότε είναι μικρή η αύξηση των commuterάδων μετά το πέρας της καραντίνας, σε σχέση με άλλες χώρες.
Παναγιώτης Πιτσιλός: Στην αρχή νομίζαμε ότι θα βοηθήσει πολύ. Τα ποδηλατάδικα ξεπούλησαν. Μετά όμως το ξυπνήσαμε και το όνειρο τελείωσε. Το αυτοκίνητο είναι πολύ βαθιά ριζωμένο στην κουλτούρα μας και οι “άρχοντες” δεν ξέρουν και δεν θέλουν να “σπάσουν κι αυγά”.
Ν.Μ.: Συμμετέχεις σε ομάδες που μέσα από τα ΜΚΔ διοργανώνουν βόλτες στην πόλη; Πως το βλέπεις σαν ιδέα, βοηθά;
Ellen van Wingerden: Γενικά δεν συμμετέχω σε τέτοιες ομάδες. Είμαι άνθρωπος της φύσης και δεν μου αρέσουν πολύ οι βόλτες μέσα στην πόλη, εκεί το ποδήλατο το έχω κυρίως για τις μετακινήσεις μου. Σίγουρα όμως οι βόλτες με ομάδες στην πόλη βοηθάνε τους αρχάριους να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση, έτσι ώστε να μπορέσουν να φτάσουν στο σημείο να μπορούν να χρησιμοποιήσουν καθημερινά το ποδήλατο για τις ατομικές τους μετακινήσεις. Από κει και πέρα δεν νομίζω ότι οι βόλτες βοηθάνε ιδιαίτερα στην αποδοχή των ποδηλατών από τους οδηγούς ή λειτουργούν, τουλάχιστον όπως γίνονται τώρα, σαν μέσο πίεσης. Αντιθέτως, πιστεύω ότι βοηθάει πολύ όταν οι άλλοι χρήστες βλέπουν καθημερινά μεμονωμένους ποδηλάτες που χρησιμοποιούν το ποδήλατο για τις ατομικές τους μετακινήσεις. Όταν είναι κολλημένοι στην κίνηση και βλέπουν τον ποδηλάτη να τους προσπερνάει και να συνεχίζει άνετα τον δρόμο του, κάποιοι στιγμή θα πάρουν το μήνυμα και θα το βλέπουν αλλιώς. Κάθε ποδήλατο σημαίνει ένα αυτοκίνητο λιγότερο στους δρόμους.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Ανήκω στον βασικό πυρήνα της αστικής ποδηλατικής ομάδας Ποδηλατοβόλτες φίλων (Πο.Φι.) καθώς κι είμαι μέλος των ΠτΠ (Ποδηλάτες της Πλατείας – Νέα Σμύρνη). Οι αστικές βόλτες βοηθούν πολύ και στην ανάπτυξη ποδηλατικής οδήγησης αλλά και κουλτούρας.
Νίκος Αντωνιάδης: Κάθε δράση που αφορά το ποδήλατο, βοηθάει. Οι ομάδες που διοργανώνουν βόλτες κατά την γνώμη μου, προσφέρουν πολύ στην τόνωση της αυτοπεποίθησης των αρχάριων ποδηλατών. Λειτουργούν σαν το φυτώριο παραγωγής πιθανών μελλοντικών commuters. Στο παρελθόν έχω συμμετάσχει σε αρκετές βόλτες ομάδων (π.χ. Περιστεροπεταλιές, Φίλοι Ποδηλάτου, Άγιοι, Ποδηλατοδρώ), αλλά πλέον η καθημερινή χρήση του ποδηλάτου για τις ατομικές μου μετακινήσεις, καλύπτει στο έπακρο την ανάγκη μου για βόλτα με ποδήλατο.
Παναγιώτης Πιτσιλός: Τα ΜΚΔ είναι καλά αλλά δεν είναι αρκετά. Αν ήταν, θα είχε αλλάξει ο κόσμος! Βόλτες διοργανώνονται τα τελευταία 30 χρόνια μέσω ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Απευθύνεται όμως σε ήδη ποδηλάτες και η επίδραση στο σύνολο είναι πολύ μικρή.
Ν.Μ.: Τι πιστεύεις πως πρέπει να αλλάξουμε εμείς, πως να το “πουλήσουμε”, ώστε να βλέπουμε περισσότερους ποδηλάτες να κινούνται στην πόλη; Βλέπεις το μέλλον του ποδηλάτου με αισιοδοξία;
Ellen van Wingerden: Αυτό που πρέπει να αλλάξει γενικά είναι η παθητική στάση του καναπέ και το να τα περιμένουμε όλα έτοιμα πριν κάνουμε οποιαδήποτε κίνηση. Πρέπει να βγαίνουμε καθημερινά στους δρόμους, να κάνουμε όσο γίνεται περισσότερες μετακινήσεις με το ποδήλατο και ας μην είναι τέλειες οι συνθήκες. Απαγορευτικές σίγουρα δεν είναι οι συνθήκες, οπότε ας δείξουμε ότι υπάρχουμε και ας διεκδικήσουμε το χώρο μας. Ας δώσουμε την ιδέα και θα ακολουθήσουν και άλλοι.
Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία λένε και το γεγονός ότι αυξανόμαστε συνέχεια με γεμίζει χαρά και μου δίνει μια σπίθα αισιοδοξίας. Όμως είμαστε ακόμα στην αρχή ενός πάρα πολύ δύσκολου αγώνα. Δεν υπάρχει ήδη μια ποδηλατική κουλτούρα σαν βάση, ούτε η κατάλληλη νοοτροπία. Ξεκινάμε ουσιαστικά από το μηδέν. Οι περισσότεροι πολίτες κοιτούν την βολή τους και τα άμεσα συμφέροντα τους (πχ περισσότερες θέσεις πάρκινγκ) και δεν βλέπουν μακροπρόθεσμα τα οφέλη μιας πόλης με λιγότερα αυτοκίνητα. Όταν και οι αρχές δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για την βιώσιμη κινητικότητα, καταλαβαίνετε ότι δεν είναι καθόλου ευκολά τα πράγματα.
Άγγελος Τριανταφύλλου: Η καλύτερη διαφήμιση για το ποδήλατο είναι οι παλαιότεροι να δείξουμε τη ζωή μας πριν και μετά το ποδήλατο. Προσωπικά ξεκίνησα υπέρβαρος κι αυτό που λέμε “Ελληνάρας” στο δρόμο και πλέον είμαι ένα πολύ ενεργό μέλος στη ποδηλατική κοινότητα που προσπαθεί να προωθήσει τα οφέλη της ποδηλασίας. Σαν άνθρωπος δεν είμαι ούτε αισιόδοξος ούτε απαισιόδοξος οπότε θα πω ότι αυτό που είναι να γίνει θα γίνει.
Νίκος Αντωνιάδης: Σημαντικό είναι πρώτα εμείς οι ίδιοι οι ποδηλάτες να πάψουμε να αντιμετωπίζουμε το ποδήλατο μόνο ως μέσο ψυχαγωγίας και άθλησης. Να προσπαθήσουμε να αντικαταστήσουμε αν όχι όλες, μερικές από τις ατομικές μας μετακινήσεις που κάναμε μέχρι τώρα με αυτοκίνητο, με το αγαπημένο μας ποδήλατο! Να μην περιμένουμε από τις άβουλες κυβερνήσεις μας να φτιάξουν πρώτα ποδηλατικές υποδομές και μετά να γίνουμε commuter. Θα πρέπει να διεκδικούμε καθημερινά τον χώρο μας στους δρόμους, χρησιμοποιώντας το ποδήλατο για τις ατομικές μας μετακινήσεις. Να γίνουμε ορατοί από τους άλλους χρήστες της ασφάλτου και γιατί όχι, να τους εμπνεύσουμε με την καθημερινή μας παρουσία να αλλάξουν μέσο μετακίνησης. Επιλέγοντας να μετακινηθούμε με ποδήλατο μπορούμε να κάνουμε την διαφορά στην ζωή μας και στον κόσμο γύρω μας.
Το αισιόδοξο είναι ότι η νεολαία έχει αρχίσει και στρέφεται στα οχήματα μικροκινητικότητας, οπότε είναι στα χέρια μας και περισσότερο στα πόδια μας να απαιτήσουμε πιο έντονα και πιο άμεσα ποδηλατικές υποδομές που θα κάνουν την πόλη μας πιο φιλική στον άνθρωπο!
Η αλλαγή χρειάζεται πετάλι!
Παναγιώτης Πιτσιλός: Αγαπούλα πούλα… Δύσκολο… Τα ωφέλη είναι προφανή, το κόστος αμελητέο, κι όμως δεν… Τι λείπει; Αυτό που κινεί τα πάντα, το χρήμα. Για διαφήμιση – προώθηση, δράσεις ευρείας κλίμακας, για διαφήμιση, για διαφήμιση, για διαφήμιση και για διαφήμιση.
Ν.Μ.: Θες να κάνεις μια ερώτηση στον εαυτό σου και να απαντήσεις; Κάτι που έχω ξεχάσει και θεωρείς σημαντικό.
Ellen van Wingerden:
“Τι πιστεύεις ότι θα βοηθήσει στην αποδοχή των ποδηλατών από τους άλλους χρήστες του δρόμου;”
Είναι σημαντικό να καταλάβουν όλοι ότι τα οφέλη σωστών υποδομών για την μικροκινητικότητα σημαίνει οφέλη για όλους, όχι μόνο για τους ποδηλάτες. Θέλω να πιστεύω ότι κάθε λογικός άνθρωπος ενδιαφέρεται για λιγότερο μποτιλιάρισμα, για πιο ανθρώπινες και πράσινες πόλεις. Δεν είναι τυχαίο που οι περισσότεροι γυρίζουν ενθουσιασμένοι από ορισμένες πόλεις του εξωτερικού. Και απορώ, αφού είδες πόσο πιο ευχάριστη θα μπορούσε να είναι και η δική σου καθημερινότητα, γιατί δεν κάνεις τίποτα να τη βελτιώσεις, ή τουλάχιστον αυτή των παιδιών σου;
Άγγελος Τριανταφύλλου: Μια ερώτηση έχω για τον εαυτό μου. “Το φαντάστηκες ποτέ ότι πριν 10 χρόνια που ξεκίνησες θα έφτανες σε αυτά που έκανες? Καθημερινή αστική μετακίνηση με ποδήλατο, μεγάλες αποστάσεις με ποδήλατο, ποδηλατικός τουρίστας κι άλλα πολλά?”. Κι η απάντηση είναι “Ούτε κατά διάνοια”. Γνώρισα και γνωρίζω ανθρώπους μέσα από αυτή την εμπειρία που είναι αξιόλογοι και πολύτιμοι, πήγα σε μέρη που δεν είδα ποτέ κι έκανα πράγματα που ποτέ δεν φαντάστηκα. Πραγματικά, μια σχέση ζωής!
Νίκος Αντωνιάδης: –
Παναγιώτης Πιτσιλός: “Γιατί κάνεις ποδήλατο;” Πάντα το ποδήλατο έχει μέσα του το αίσθημα της ελευθερίας και της αντί συμβατικότητας. Από τα 8 μου χρόνια το ένοιωσα καλά αυτό! Έχω φάει ξύλο γιατί έκανα μακρινές βόλτες… Αργότερα γνώρισα τις μηχανές. Τα ίδια κι αυτές. Ελευθερία και αντί συμβατικότητα εκείνη την εποχή. Μετά ήρθε το αυτοκίνητο. Άλλο καπέλο αυτό. Οι μηχανές και τα αυτοκίνητα σου προσφέρουν την ευχαρίστηση του ελέγχου της δύναμης της μηχανής, τα ποδήλατα όμως σου προσφέρουν την ηδονή της αξιοποίησης της δικής σου δύναμης. Οδηγώ και το απολαμβάνω, ότι έχει ρόδες, αλλά με το ποδήλατο είμαι ερωτευμένος.
