Ένα μεγάλο ερώτημα που, όσες φορές κι αν απαντηθεί, παραμένει καίριο. Δεκάδες, εκατοντάδες οι νέοι χρήστες και κάτοχοι ηλεκτρικών σκούτερ, e-bikes και πατινιών που ρωτούν “κάθε πότε να φορτίζω τη μπαταρία μου;“. “Πρέπει να τη φορτίζω μέχρι το 100% ή μειώνω τη διάρκεια ζωής της;”. “Θα πάθει ζημιά η μπαταρία μου αν αδειάσει τελείως;”. Πάμε να απαντήσουμε σε όλα αυτά!
Για τη δημιουργία αυτού του How-To είχαμε στη διάθεσή μας το Electron 1500, ένα νέο ηλεκτρικό σκούτερ από την Joomtech! Έχει ισχύ 1.500W, τελική 45 Km/h και πολύ προσιτή τιμή, ενώ θα το βρείτε στο δίκτυο συνεργατών της εταιρείας, σε όλη την Ελλάδα. Δείτε το και στο www.joomtech.gr.
- ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ, Joomtech – Εγνατίας 51
- ΑΘΗΝΑ, Αφοι Σ. Αντωνιάδη ΑΕΕ – Μάρνης 12, 10433
- ΚΟΡΩΠΙ, EV-BATTERY – 2 χιλ. Βάρης Κορωπίου
1. Μόλις αγόρασα το νέο μου e-scooter! Πώς πρέπει να το φορτίσω για πρώτη φορά;
Καταρχάς, μεγειά και καλά, ασφαλή χιλιόμετρα! Κατά δεύτερον, είναι το τελευταίο πράγμα που πρέπει να σας ανησυχεί. Οι μπαταρίες αυτές έρχονται συνήθως με 60-80% φόρτιση από το εργοστάσιο. Αν η μπαταρία λιθίου του scooter σας έρθει τελείως άδεια, σε βαθμό που αυτό δεν ανάβει καν, τότε προσέξτε καθώς ίσως έχει πάθει ζημιά. Αναφέρετέ το στο κατάστημα από όπου το αγοράσατε, φορτίστε την μέχρι το 100% και διανύστε χιλιόμετρα ώστε να διαπιστώσετε αν η αυτονομία ανταποκρίνεται σε αυτή που ανακοινώνει ο κατασκευαστής. Αν υπάρχει μεγάλη απόκλιση, ίσως έχει “πέσει” η μπαταρία από μακροχρόνια κατάσταση αποφόρτισης. Σε κάθε άλλη περίπτωση, απλά φορτίστε μέχρι το 100% (συνήθως μέχρι το λαμπάκι του φορτιστή να γίνει μόνιμα πράσινο, από κόκκινο) και είστε έτοιμοι! Α, και μη ξεχάσετε να τσεκάρετε τον αέρα στα λάστιχα πριν την πρώτη βόλτα σας…
2. Μειώνεται η διάρκεια ζωής της μπαταρίας όταν τη φορτίζω στο 100%;
Η σύντομη απάντηση είναι “όχι”, οπότε μην ανησυχείτε! Ωστόσο, πρέπει να σημειώσουμε ότι καλό είναι να μην αφήνετε το πατίνι ή το ποδήλατό σας αχρησιμοποίητο για πολλές μέρες με τη μπαταρία στο 100%. Η τάση των στοιχείων της είναι αρκετά υψηλότερη από την κανονική (nominal) και η αποθήκευσή τους για μεγάλο χρονικό διάστημα με πλήρες φορτίο μπορεί να μειώσει ελαφρώς τη διάρκεια ζωής τους (δείτε την παράγραφο [7])
3. Μειώνεται η διάρκεια ζωής της μπαταρίας όταν την αφήνω στο φορτιστή ακόμα και αφού γεμίσει;
Και πάλι, όχι. Τα σύγχρονα συστήματα μπαταριών και φόρτισης έχουν προστασία από υπερφόρτιση και ο φορτιστής σταματά να παρέχει ισχύ μόλις η μπαταρία γεμίσει. Ωστόσο, αν η οθόνη του πατινιού ή η εφαρμογή στο κινητό σας το επιτρέπει, δείτε την τάση της μπαταρίας μετά από μια πολύωρη, πλήρη φόρτιση. Αν είναι πάνω από 4.2V ανά στοιχείο (π.χ. πάνω από 42V για μια 36V μπαταρία ή πάνω από 54,6V για μια 48V μπαταρία κ.ο.κ.), τότε ο φορτιστής την “πιέζει” αρκετά και θα μειώσει τη διάρκεια ζωής της. Καλύτερα να αποσυνδέετε το φορτιστή μόλις η μπαταρία φτάσει στο 99-100%.
4. Πρέπει να περιμένω να αδειάσει εντελώς η μπαταρία μου για να τη φορτίσω; Κάθε πότε να φορτίζω τη μπαταρία;
Η απάντηση είναι μεγάλο, βροντερό “ΟΧΙ”. Αφ’ενός οι μπαταρίες αυτού του τύπου δεν επηρεάζονται αρνητικά από τις πολλές, μικρές φορτίσεις, έτσι συστήνουμε να τις φορτίζετε όποτε έχετε την ευκαιρία, ακόμη κι αν είναι στο 90%, αν πρόκειται να χρησιμοποιήσετε ξανά το πατίνι/ποδήλατο την επόμενη ημέρα.
Άλλωστε, όλα τα ηλεκτρικά μέσα τέτοιου τύπου αποδίδουν καλύτερα με τη μπαταρία γεμάτη. Αντίστοιχα, η απόδοσή τους πέφτει όσο αυτή αδειάζει. Αφ’ετέρου, η φόρτιση γίνεται πιο αργά όταν η στάθμη της μπαταρίας είναι σε υψηλό επίπεδο, κάτι που ισούται με μικρότερες θερμοκρασίες της μπαταρίας και μικρότερη καταπόνηση από την ταχεία φόρτιση (που συμβαίνει σε ορισμένα μοντέλα όταν η στάθμη είναι χαμηλά). Αντιθέτως, αν αφήνετε τη μπαταρία να αδειάσει εντελώς, θα μειώσετε τη διάρκεια ζωής της.
Στο παρακάτω πινακάκι θα δείτε πόσο γρήγορα μειώνεται η διάρκεια ζωής της μπαταρίας, ανάλογα με το ποσοστό της φόρτισης/εκφόρτισης που της κάνετε. Το χειρότερο σενάριο από τα παρακάτω είναι η φόρτιση μέχρι το 100% και η αποφόρτιση μέχρι το 25% (προφανώς το 100-0% είναι ακόμα χειρότερο) ενώ το καλύτερο είναι το 75-65%. Φυσικά, είναι μάλλον μη ρεαλιστικό, οπότε το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να υπολογίσετε τα Km που διανύετε καθημερινά με βάση τη ρουτίνα σας και να διατηρείτε τη μπαταρία κοντά στο 60-70%, για μεγιστοποίηση της διάρκειας ζωής της. Έτσι, όμως, θα χάνετε τις μέγιστες επιδόσεις που προσφέρει κοντά στο 90-100%… εσείς επιλέγετε!
Courtesy: ResearchGate – Modeling of Lithium-Ion Battery Degradation for Cell Life Assessment.
https://www.researchgate.net/publication/303890624_Modeling_of_Lithium-Ion_Battery_Degradation_for_Cell_Life_Assessment
5. Μπορώ να φορτίσω τη μπαταρία μου αμέσως μόλις γυρίσω από μια διαδρομή;
Εξαρτάται. Αν η διαδρομή ήταν μικρή και χαλαρή, με τις θερμοκρασίες να κυμαίνονται σε λογικά επίπεδα, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Αν, όμως, έρχεστε από μια μεγάλη, κουραστική διαδρομή με ανηφορικό κομμάτι λίγο πριν το τέλος, ή αν επικρατεί υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος (ειδικά το καλοκαίρι), η μπαταρία σας ίσως έχει ζεσταθεί πολύ. Έτσι, προτείνουμε να την αφήσετε 10-30 λεπτά να κρυώσει, πριν τη συνδέσετε στο φορτιστή.
Τα σύγχρονα μοντέλα εννοείται πως έχουν σύστημα προστασίας και δεν επιτρέπουν τη φόρτιση όταν η θερμοκρασία της μπαταρίας ξεπερνά ένα όριο (40-50 βαθμούς Κελσίου). Ωστόσο, για να είστε σίγουροι, αφήστε την να “χαλαρώσει” λίγο. Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες είναι εχθρός κάθε μπαταρίας. Επίσης, αποφεύγετε τη φόρτιση σε χώρους με υψηλή θερμοκρασία ή σε έκθεση στον ήλιο. Σε κάθε περίπτωση να θυμάστε πως θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών μειώνουν τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας, είτε φορτίζει, είτε χρησιμοποιείται, είτε είναι απλά αποθηκευμένη!
6. Δυστυχώς η μπαταρία μου έφτασε στο 0%. Αυτό σημαίνει πως έπαθε ζημιά;
Όχι απαραίτητα. Σίγουρα το να αδειάσει τελείως η μπαταρία δε της κάνει καλό, καθώς η τάση της πέφτει σε πολύ χαμηλά επίπεδα και μπορεί να της προκαλέσει ανεπανόρθωτη φθορά. Ωστόσο, τα περισσότερα πατίνια (αν όχι όλα) διακόπτουν τη λειτουργία τους πριν η μπαταρία φθάσει σε αυτό το κατώτατο όριο, για την προστασία της. Αν, λοιπόν, αδειάσετε τη μπαταρία κατά λάθος ή από κακή εκτίμηση 1-2 φορές, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΜΩΣ! Αν η μπαταρία σας αδειάσει τελείως, θα πρέπει να τη φορτίσετε άμεσα! Αφήνοντας μια άδεια μπαταρία χωρίς φόρτιση για μερικές μέρες ή εβδομάδες, ρισκάρετε την πτώση του φορτίου της ακόμα χαμηλότερα από το “safe” όριο και τότε όντως θα έχετε πρόβλημα.
7. Δε σκοπεύω να χρησιμοποιήσω το όχημά μου για αρκετό καιρό. Πόσο πρέπει να το φορτίζω πριν το αφήσω;
Δε χρειάζεται να αποθηκεύσετε το μέσο σας με τη μπαταρία λιθίου στο 100%. Σίγουρα, όμως, δε πρέπει να την αφήσετε και σε επίπεδα κάτω του 30%, αν δε πρόκειται να το χρησιμοποιήσετε για αρκετό καιρό. Ιδανικά, για να είστε ασφαλείς, ένα ποσοστό μεταξύ 60-80% είναι ικανοποιητικό. Αν μπορείτε, τσεκάρετε τη στάθμη της κάθε 2-3 μήνες και μη την αφήσετε να αποφορτιστεί. Ακόμα κι αν δε χρησιμοποιείτε καθόλου το πατίνι σας, η μπαταρία αποφορτίζεται, έστω και με αργό ρυθμό.
Αποθηκεύοντας τη μπαταρία για μεγάλο διάστημα στο 60-70% μπορείτε να διπλασιάσετε τους πλήρεις κύκλους φόρτισης που μπορεί να δεχθεί πριν φτάσει το τέλος της ζωής της. Ωστόσο, ακόμα και αποθηκεύοντάς την στο 100%, 300-500 κύκλοι φόρτισης είναι εφικτοί, κάτι που σημαίνει οτι η μπαταρία σας θα αντέξει έως και 2 χρόνια, αν κάθε μέρα την αδειάζετε και την ξαναγεμίζετε πλήρως (απίθανο σενάριο). Υπό κανονικές συνθήκες θα αντέξει 3+ χρόνια.
8. Πειράζει να αφήνω το όχημά μου να φορτίζει χωρίς να βρίσκομαι στο χώρο ή κατά τη διάρκεια της νύχτας;
Ίσως έχετε δει online κάποιο βίντεο με μπαταρία λιθίου πατινιού που αναφλέγεται, προκαλώντας ζημιές και δημιουργώντας κίνδυνο για τους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά της. Ωστόσο, τα κρούσματα είναι πραγματικά ελάχιστα και συνήθως συμβαίνουν εξ’αιτίας μετατροπών στο πατίνι από το χρήστη, μη αυθεντικού φορτιστή ή μη ποιοτικού συστήματος φόρτισης και διαχείρισης ενέργειας της μπαταρίας, χωρίς προστασία από υπερφόρτωση/υπέρταση/υπερθέρμανση κ.λπ. Γενικότερα, σε γνωστά, επώνυμα μοντέλα της αγοράς, δε τίθεται τέτοιο θέμα. Ωστόσο, “όποιος φυλάει τα ρούχα του έχει τα μισά”, οπότε αν μπορείτε αποφύγετε τη φόρτιση σε χώρους χωρίς επίβλεψη. Επίσης, είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως η φωτιά σε μια μπαταρία Λιθίου πρέπει να σβήνεται μόνο με ειδικούς πυροσβεστήρες (CO2, τύπου σκόνης, τύπου αφρού). ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΗ ΡΙΞΕΤΕ ΝΕΡΟ στη μπαταρία.
Ελπίζουμε το άρθρο αυτό να σας βοήθησε και να έλυσε τις απορίες σας όσον αφορά τις μπαταρίες Λιθίου που τροφοδοτούν τα περισσότερα ηλεκτροκίνητα μέσα!
Σας αρέσουν τα άρθρα μας; Ακολουθήστε μας στο Google News!
Πηγή εικόνων: BatteryUnivercity
