Η άνοδος και η… πτώση της ελληνικής αγοράς ενοικιαζόμενων (dockless) e-scooters αποδείχθηκε απότομη, ενώ η “επόμενη μέρα” προδιαγράφεται αβέβαια για εταιρείες όπως η Lime, οι οποίες γνώρισαν την ενθουσιώδη υποδοχή αρκετών Ελλήνων αλλά και τη -δικαιολογημένη- οργή πολλών. Δεν είναι τυχαίο, ούτε αναπάντεχο. Η έλευση των ηλεκτρικών πατινιών δημιούργησε αναταραχές σε εκατοντάδες πόλεις του κόσμου τα τελευταία χρόνια, φέρνοντας την επανάσταση στις ατομικές μετακινήσεις στα αστικά κέντρα αλλά και καθιστώντας προφανές το οτι οι εταιρείες δεν πρέπει να λειτουργούν ανεξέλεγκτα, ελλείψει ρυθμιστικού πλαισίου και χωρίς να ακολουθούν συγκεκριμένες, αποδεκτές πρακτικές. Ό,τι κι αν μας επιφυλάσσει το μέλλον, όμως, μια μικρή startup από τη Θεσσαλονίκη, η Rise Scooters, καταφέρνει να ξεχωρίζει απέναντι στις πολυεθνικές και φιλοδοξεί να “κατακτήσει” την Ελλάδα και όχι μόνο…
Θεσσαλονίκη & πατίνια: Μια σχέση μίσους και πάθους
Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης, εδώ και περίπου 1,5 χρόνο, είχαν συνηθίσει την πόλη τους πλημμυρισμένη από πράσινα πατίνια, αυτά της Lime. Η συμπρωτεύουσα κρίθηκε εξ’αρχής ως η ιδανικότερη από τις μεγάλες ελληνικές πόλεις για τη λειτουργία dockless πατινιών καθώς δεν έχει έντονο γεωγραφικό ανάγλυφο, έχει μεγάλο πληθυσμό και διαθέτει τον περίφημο παραλιακό “περίπατο” που οδηγεί στον Λευκό Πύργο. Φυσικά, έχει και έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα στο κέντρο της, αλλά και πρόβλημα εύρεσης θέσεων στάθμευσης, οπότε τα πατίνια θα ήταν η τέλεια λύση για μόνιμους κατοίκους αλλά και επισκέπτες!
Αυτά, στην θεωρία. Στην πράξη είδαμε εκατοντάδες βανδαλισμούς πατινιών, ακόμα και on-camera, με τον πάτο του Θερμαϊκού κόλπου να υποδέχεται αρκετά από αυτά. Η Lime έκανε deploy έναν μεγάλο αριθμό πατινιών στην πόλη, τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, κάποια στιγμή άγγιζαν τα 3.000! Η άναρχη στάθμευσή τους και η παράνομη/κακή χρήση τους από ανήλικους ή απλώς από χρήστες που δεν κατέβαλαν το απαιτούμενο αντίτιμο και τα “έσπρωχναν” κυριολεκτικά σε δρόμους και πεζόδρομους, συχνά “δικάβαλο”, δημιούργησε εντάσεις και αντιδράσεις από οδηγούς, πεζούς αλλά και τις δημοτικές αρχές, όταν προέκυψε το ζήτημα ανέλκυσης των πατινιών από τη θάλασσα, πλησίον της παραλιακής οδού.
Παρ’όλα αυτά, οι Θεσσαλονικείς γρήγορα αγάπησαν το concept της μικροκινητικότητας και της ηλεκτροκίνησης, “αγκάλιασαν” τα πατίνια και πολλοί από αυτούς έγιναν ιδιοκτήτες, αγοράζοντας το δικό τους ηλεκτρικό δίτροχο.
The rise of… Rise Scooters
Ανάμεσα στα “ξενόφερτα” πατίνια, όμως, τους τελευταίους μήνες έκαναν την εμφάνισή τους και μερικά πιο διακριτικά μοντέλα, άσπρου-μαύρου χρώματος, με την επωνυμία “Rise”. Ήταν συγκεντρωμένα σε διαφορετικά σημεία από τα υπόλοιπα και παρ΄ότι ήταν αρκετά λιγότερα σε αριθμό, οι πολίτες άρχισαν να τα χρησιμοποιούν. Φυσικά αποσύρθηκαν από τους δρόμους κατά τη διάρκεια του lockdown αλλά εδώ και λίγες μέρες βρίσκονται ξανά στα γνωστά “spots”, με σαφώς μικρότερο ανταγωνισμό πλέον. Ποια είναι η Rise; Από που προήλθε και ποιοι οι στόχοι της; Για όλα τα παραπάνω (και όχι μόνο) μιλήσαμε με τον κ.Κωνσταντίνο Κουντουρίδη, General Manager της Rise Scooters, ο οποίος με ευχαρίστηση απάντησε σε όλες μας τις ερωτήσεις.
Ιδρυτής της εταιρείας είναι ο επιχειρηματίας κ.Τόλης Μασμανίδης, ο οποίος αποφάσισε να δραστηριοποιηθεί στην αγορά ενοικιαζόμενων ηλεκτρικών πατινιών και… εγένετο Rise Scooters. Η εταιρεία ξεκίνησε και επίσημα τη λειτουργία της στη Θεσσαλονίκη στις 29 Ιανουαρίου του 2020, όμως για να συμβεί αυτό είχε προηγηθεί μια δοκιμαστική περίοδος αρκετών μηνών στην Κύπρο, ώστε να διαπιστωθούν προβλήματα και να λυθούν πριν το launch στην Ελλάδα. Μέχρι τη στιγμή εκείνη, χιλιάδες πατίνια των Lime και Hive είχαν “κυριεύσει” τη συμπρωτεύουσα και η Rise έκανε την είσοδό της με ένα σχετικά μικρό στόλο περίπου 250 πατινιών, με το μοντέλο που επέλεξε να είναι το Ninebot ES4, ένα σχετικά οικονομικό πατίνι που προτίμησαν αρκετές εταιρείες και στο εξωτερικό.
Μπορεί ο αριθμός να φαίνεται μικρός, όμως σύμφωνα με τον κ.Κουντουρίδη, μια πόλη όπως η Θεσσαλονίκη, στην παρούσα φάση, μπορεί άνετα να καλυφθεί με 700-1000 πατίνια. Το “κλειδί”, όπως αναφέρει, δεν είναι η ποσότητά τους καθαυτή, αλλά η ποιότητα, η καλή συντήρηση, η διαθεσιμότητα και κυρίως η διασπορά τους. Όπερ σημαίνει πως 200 στρατηγικά τοποθετημένα πατίνια είναι σαφώς προτιμότερα από 500 πατίνια συγκεντρωμένα στην ίδια περιοχή.
Για τον παραπάνω λόγο η Rise Scooters, μετά τους πρώτους επιτυχημένους μήνες λειτουργίας της, στοχεύει να αυξήσει το στόλο της στα 500 πατίνια στη Θεσσαλονίκη, αλλά βγαίνοντας και εκτός του κέντρου της και φθάνοντας σε περιοχές όπως Αγ.Τριάδα, Τούμπα, Χαριλάου και τις ανατολικές και δυτικές συνοικίες της (Έυοσμος, Καλαμαριά κ.λπ.). Αρκετοί πολίτες δείχνουν να προτιμούν τα πατίνια για να μετακινούνται από και προς το κέντρο, όχι μόνο εντός αυτού, όμως μια τέτοια επέκταση σαφώς αυξάνει το κόστος λειτουργίας και τους κινδύνους, έτσι η Rise σχεδιάζει προσεκτικά τα επόμενα βήματά της.
Το μοντέλο λειτουργίας
Η εταιρεία αριθμεί μια ντουζίνα υπαλλήλους και μια από τις κύριες διαφορές της σε σχέση με τον ανταγωνισμό, είναι η μη χρήση των λεγόμενων “juicers”, των ανθρώπων που συλλέγουν, επαναφορτίζουν και επανατοποθετούν τα πατίνια κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οι juicers δεν έχουν σύμβαση εξαρτημένης εργασίας με την εκάστοτε εταιρεία και πληρώνονται για κάθε πατίνι που επαναφορτίζουν, ενώ μπορούν να είναι και απλοί ιδιώτες που αναζητούν ένα συμπλήρωμα στο εισόδημά τους. Αντί αυτού, η Rise Scooters έχει δικούς της υπαλλήλους επιφορτισμένους με αυτά τα καθήκοντα σε καθημερινή βάση, επιτυγχάνοντας καλύτερη διαχείριση του στόλου της.
Οι εγκαταστάσεις της εταιρείας βρίσκονται στην περιοχή των Σφαγείων της Θεσσαλονίκης και εκεί βρίσκεται και το κέντρο επισκευών/συντήρησης των πατινιών, απ’όπου κάθε πατίνι περνάει τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα για τον τακτικό έλεγχο. Στόχος της Rise Scooters είναι να διατηρεί τα πατίνια της σε άριστη κατάσταση, καθαρά και πλήρως λειτουργικά, για μια ευχάριστη και ασφαλή εμπειρία χρήσης. Κάτι που μόνο εύκολο δεν είναι στην αγορά αυτή, κρίνοντας από τα πολλά κρούσματα βανδαλισμών στη Θεσσαλονίκη.
Ωστόσο, η Rise δεν έχει υποφέρει σε μεγάλο βαθμό από κακή χρήση/βανδαλισμούς μέχρι στιγμής, όπως σημειώνει με περισσή δόση… υπερηφάνειας στη φωνή του ο κ.Κουντουρίδης. Μάλιστα, μόλις 1 από τα πατίνια της βρέθηκε στα νερά του Θερμαϊκού αυτούς τους 4 μήνες, έναντι εκατοντάδων πατινιών της Lime. Στο αναμενόμενο ερώτημα “γιατί”, η απάντηση είναι απλή. Η Rise Scooters επέλεξε να αποφύγει συγκεκριμένα parking spots για πατίνια της, πολλά από τα οποία βρίσκονται πολύ κοντά στη θάλασσα και σχεδόν… προκαλούσαν τους βάνδαλους να τα ρίξουν στο νερό, αλλά και τους διευκόλυναν αφού μπορούσαν εύκολα να το κάνουν χωρίς καν να τα ξεκλειδώσουν. Επιπλέον, η γενικότερη καλή κατάσταση των πατινιών της εταιρείας, ο περιορισμένος αριθμός τους αλλά και η τοποθέτησή τους σε σημεία που δεν ενοχλούσαν τον πληθυσμό της πόλης, ίσως συνέβαλαν στην καλύτερη μεταχείρισή τους από το κοινό. Κοινοί βανδαλισμοί στα πατίνια της Rise αφορούν το εξωτερικό κουτί που περιλαμβάνει το GPS του οχήματος, αν και τα περιστατικά είναι ελάχιστα μέχρι στιγμής (2-3).
Αξίζει να αναφερθεί πως άνθρωποι της Rise κάνουν συχνά επιτόπιους ελέγχους κοντά στα parking spots της και στην παραλιακή περιοχή της Θεσσαλονίκης, ενώ η εταιρεία έχει επενδύσει και σε ειδικό drone για την ανέλκυση πατινιών από το νερό, το οποίο έχει θέσει και στη διαθεσιμότητα του Δήμου, σε περίπτωση που το χρειαστεί. Υπενθυμίζουμε πως ο Δήμος Θεσσαλονίκης είχε αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει δικό του συνεργείο ανέλκυσης πατινιών από τη θάλασσα πριν λίγους μήνες, ενώ η διαδικασία είναι αρκετά κοστοβόρα και χρονοβόρα.
Η εποχή μετά τον κορωνοϊό
Και πως επηρέασε ο κορωνοϊός τη Rise αλλά και όλη την αγορά; Φυσικά, κάθε δραστηριότητα διεκόπη για αρκετές εβδομάδες, όμως ο κ.Κουντουρίδης θεωρεί πως… τα καλύτερα έρχονται. Το social distancing που αρκετοί τηρούν σε συνδυασμό με τον συνωστισμό στα ΜΜΜ της συμπρωτεύουσας αλλά και τις δυσκολίες κατά τη μετακίνηση με ΙΧ στο κέντρο της, ωθούν όλο και περισσότερο κόσμο στην ενοικίαση πατινιού για μικρές (και μεγαλύτερες) αποστάσεις. H Rise Scooters απολυμαίνει τακτικά τα πατίνια της κατά την περίοδο αυτή και ήδη καταγράφει σημαντικά αυξημένη χρήση τους, όχι από πλευράς αριθμού διαδρομών, αλλά κυρίως από πλευράς διανυθείσας απόστασης.
Οι 2-2,5 διαδρομές ανά πατίνι, ανά ημέρα είναι ένα φυσιολογικό νούμερο, όμως από το τέλος του lockdown έπειτα, ο μέσος όρος χρέωσης ανά διαδρομή αγγίζει τα €8-10 (συνήθως κυμαίνεται κοντά στα €3-4 στις περισσότερες πόλεις του κόσμου). Αυτό δείχνει πως οι πολίτες επιλέγουν πατίνι ακόμα και για μεγάλες διαδρομές και όχι μόνο για αναψυχή, αλλά και για μετάβαση από και προς την εργασία τους, για παράδειγμα. Πολλοί από αυτούς πιθανώς να προχωρήσουν και στην αγορά πατινιού το επόμενο διάστημα, έχοντας ήδη κάνει μια “πρώτη γνωριμία” με την ηλεκτροκίνηση και τη μικροκινητικότητα.
Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις οι χρήστες ξεφεύγουν από τις επιτρεπόμενες ζώνες κυκλοφορίας που έχει ορίσει η Rise, θέλοντας να φτάσουν σε μακρινές περιοχές, κάτι που η εταιρεία προσπαθεί να αντιμετωπίσει με όσο το δυνατόν πιο “ανθρώπινο” τρόπο, επικοινώντας άμεσα μαζί τους για να τους ενημερώσει πριν χρεωθούν αναίτια. Αυτό διότι το session χρήσης δε μπορεί να λήξει και το πατίνι δε μπορεί να “κλειδωθεί”, αν βρίσκεται εκτός επιτρεπόμενης περιοχής, όπως συμβαίνει και με τα πατίνια σχεδόν όλων των εταιρειών.
Μελλοντικά πλάνα και στόχοι
Η “έκρηξη” του κλάδου ενοικίασης ηλεκτρικών πατινιών τα τελευταία χρόνια οδήγησε στην εμφάνιση δεκάδων startups που προσπάθησαν να αποκτήσουν ένα κομμάτι της “πίτας”, όμως αυτό αποδείχθηκε δύσκολο. Αποτέλεσμα; Πολλές από αυτές να εξαφανιστούν απότομα, όπως ακριβώς εμφανίστηκαν, ή να εξαγοραστούν από μεγαλύτερες εταιρείες. Ακόμα και γι’αυτές, όμως, η κατάσταση δεν είναι εύκολη. Όπως έχουμε αναφέρει και στο παρελθόν, παρά τα εκατομμύρια που λαμβάνουν σε χρηματοδότηση από επενδυτές και funds, τα κορυφαία ονόματα του χώρου πασχίζουν να σημειώσουν κερδοφορία και ελάχιστοι τολμούν να πουν ότι τα κατάφεραν.
Κι όμως, η μικρή, ελληνική Rise προβλέπει πως η πρώτη χρονιά λειτουργίας της θα είναι σίγουρα κερδοφόρα, θέτοντας τα θεμέλια για μια επέκταση σε άλλες πόλεις της χώρας μας αλλά και στο εξωτερικό (και μάλιστα με έμφαση στο δεύτερο). Ο μικρός στόλος της είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμος αλλά το μεγάλο της πλεονέκτημα είναι η εμπειρία και η τεχνογνωσία των ανθρώπων της, η οργάνωση και ο στρατηγικός σχεδιασμός, αλλά και η αγάπη για το αντικείμενο, σύμφωνα με τον κ.Κουντουρίδη. Και παρά το momentum της αγοράς πατινιών, η Rise προσπαθεί να εξελιχθεί με μικρά βήματα, μελετώντας προσεκτικά τις επόμενες κινήσεις της και με γνώμονα το σεβασμό προς τους χρήστες αλλά και την υπόλοιπη κοινωνία, πάντα σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές.
Στα “χαρτιά”, λοιπόν, η Rise δείχνει μια εξαιρετική επιλογή για έναν επενδυτή. Ωστόσο, η εταιρεία δηλώνει πως, παρά την ύπαρξη ενδιαφερόμενων, θέλει να παραμείνει ανεξάρτητη και αυτόνομη προς το παρόν, στηριζόμενη στους πόρους της, μέχρι να είναι έτοιμη για το επόμενο, μεγάλο βήμα. Το οποίο μπορεί να μην περιλαμβάνει μόνο ενοικίαση πατινιών, αλλά και ηλεκτρικών ποδηλάτων ή αυτοκινήτων πόλεως. Και το όραμά της είναι να επεκταθεί σε πολλές, άλλες χώρες, αλλά πάντα με έδρα τη Θεσσαλονίκη, την οποία θεωρεί “σπίτι” της.
Μέχρι τότε, όμως, ποια είναι τα βραχυπρόθεσμα πλάνα της εταιρείας; Σε πρώτη φάση, η μεγέθυνση του στόλου της. Συγκεκριμένα, εκτός από τα περίπου 250 Ninebot ES4, η Rise επέλεξε να αποκτήσει πρόσφατα ένα μεγάλο αριθμό από Ninebot Max, μοντέλο σημαντικά ακριβότερο αλλά και σαφώς ποιοτικότερο, πιο ανθεκτικό σε “βαριά” χρήση, με μεγάλη αυτονομία και άνεση για τον αναβάτη. Σας έχουμε ήδη παρουσιάσει το Max σε αναλυτικό review και η επιλογή αυτή της εταιρείας δείχνει τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει την αγορά. Περίπου 100 Ninebot Max με τα διακριτικά της Rise θα βρεθούν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης μέσα στην επόμενη εβδομάδα ενώ στόχος της εταιρείας είναι πολύ σύντομα ο στόλος της να αποτελείται κατά 50% από το μοντέλο αυτό. Τα Max που θα διαθέτει η Rise θα έχουν ελάχιστες διαφορές από το εργοστασιακό μοντέλο που πωλείται στη λιανική και θα έχουν την ίδια τελική ταχύτητα με τα ES4, ήτοι τα 25 Km/h, τα οποία οι υπεύθυνοι της εταιρείας θεωρούν ιδανική.
Ασφάλεια και ασφάλιση
Φυσικά, δε θα μπορούσαμε να μην ρωτήσουμε τον κ.Κουντουρίδη όσον αφορά το θέμα της ασφάλειας αλλά και της ασφάλισης, κατά τη χρήση των πατινιών της. Όσον αφορά το πρώτο, η Rise προσπαθεί να συντηρεί όσο το δυνατόν συχνότερα τα πατίνια της, ώστε να είναι ασφαλή προς χρήση από όλους. Φυσικά απαγορεύεται η χρήση τους από ανήλικους, όμως ορισμένες φορές αυτό είναι αδύνατον να ελεχθεί/αντιμετωπιστεί, παρά μόνο με επιτόπιους ελέγχους των υπαλλήλων της. Πέρα από την απαιτούμενη κοινή λογική αλλά και την ατομική υπευθυνότητα, γνώμη μας είναι πως θα πρέπει και οι αρμόδιες αρχές (τροχαία, αστυνομία, δημοτική αστυνομία κ.λπ.) να αντιμετωπίζουν τέτοια φαινόμενα, όταν γίνονται αντιληπτά.
Δυστυχώς, η απουσία ρυθμιστικού πλαισίου για τα ηλεκτρικά πατίνια επιτρέπει ουσιαστικά… τα πάντα αυτή τη στιγμή και οι άνθρωποι της Rise συμφωνούν πως πρέπει το συντομότερο δυνατόν να θεσπιστούν κανόνες, υποχρεώσεις και δικαιώματα για τους ιδιοκτήτες και ενοικιαστές πατινιών, αλλά και για τις εταιρείες ενοικίασης, προφανώς.
Όσον αφορά τη χρήση κράνους, η Rise την ενθαρρύνει και αναζητά προμηθευτή custom κράνων που θα μπορούν να καλύπτουν τις προδιαγραφές της αλλά και να εξασφαλίζουν την προστασία των αναβατών, όπως και το μοντέλο διάθεσής τους ώστε να αποτραπεί η κλοπή τους.
Το κομμάτι της ασφάλισης είναι μια “πονεμένη ιστορία” καθώς οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν είναι διατεθειμένες να ασφαλίσουν μεγάλους στόλους τέτοιων οχημάτων, προς το παρόν. Η Rise αναζητά τρόπους να ασφαλίσει τα πατίνια της για αστική ευθύνη έναντι τρίτων αλλά αυτή τη στιγμή δεν είναι εφικτό, κάτι που ίσως αλλάξει με την έλευση ενός ρυθμιστικού πλαισίου.
Και τι γίνεται αν ένας αναβάτης τραυματιστεί κατά τη χρήση πατινιού ή προκαλέσει σωματική βλάβη ή υλικές ζημιές σε τρίτο πρόσωπο; Η πολιτική της εταιρείας είναι πως εφ’όσον το ατύχημα δεν προήλθε από ελάττωμα ή δυσλειτουργία του πατινιού και συνέβη μετά το χρονικό διάστημα που θεωρείται αρκετό για έλεγχο της κατάστασής του από τον χρήστη (π.χ. έλεγχος συστήματος πέδησης, ελαστικών κ.λπ.), η ευθύνη βαρύνει αποκλειστικά τον χρήστη. Άλλωστε, τα πατίνια δεν παύουν να είναι οχήματα και η χρήση τους σε δημόσιους χώρους απαιτεί τη δέουσα υπευθυνότητα και τήρηση των βασικών κανόνων ασφάλειας, κάτι που επαφίεται στον χρήστη.
Τέλος, όσον αφορά την τιμολογιακή πολιτική και τα πλάνα της εταιρείας να προσελκύσει το κοινό, η Rise προσπαθεί να “τρέχει” ειδικές προσφορές σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, ενώ μας αποκάλυψε πως στα τέλη του καλοκαιριού ή στις αρχές του φθινοπώρου, μαζί με το λανσάρισμα του νέου της mobile app, σκοπεύει να διαθέσει και μηνιαίο πάσο χρήσης πατινιών με fixed κόστος, για όσους τα χρησιμοποιούν συχνά. Μάλιστα, η εταιρεία είχε έτοιμο και ένα φοιτητικό πακέτο (-50%), αλλά… το πρόλαβε η πανδημία και το εξάμηνο “χάθηκε”. Η χρέωση βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με του ανταγωνισμού, δηλαδή στο €1 για το ξεκλείδωμα του πατινιού και έπειτα στα €0,15/λεπτό χρήσης.
Εν τέλει, η Rise Scooters δείχνει να έχει τα φόντα για να γίνει το “success story” της Ελλάδας στον κλάδο του micromobility. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ρευστή αγορά που αλλάζει διαρκώς και ταχύτατα, όμως η μέχρι τώρα πορεία της εταιρείας, έστω και ολιγόμηνη, προβάλλει μια σοβαρή αντιμετώπιση του αντικειμένου από μια “δεμένη” ομάδα ανθρώπων που θέλει να βάλει τη χώρα μας στον παγκόσμιο χάρτη των ενοικιαζόμενων, ατομικών ηλεκτροκίνητων μέσων. Από την πλευρά μας, ευχόμαστε ολόψυχα να το καταφέρει.
Σας αρέσουν τα άρθρα μας; Ακολουθήστε μας στο Google News!
Χρειαζόμαστε συνεργασία από εσας