Άρθρο του Φίλη Καϊτατζή από την εφημερίδα “Παρασκήνιο”

Αν και τα ηλεκτρικά λεωφορεία εξασφαλίζουν μείωση της κατανάλωσης ενέργειας περίπου 75% και έχουν μηδενικές εκπομπές ρύπων και θορύβου, εντούτοις η μαζική κυκλοφορία τους εξαρτάται από το κόστος, την αυτονομία –εμβέλεια– διαδρομής και από μια σειρά άλλα ζητήματα, που, χωρίς την επίλυσή τους, τα ηλεκτρικά λεωφορεία θα αποτελούν όνειρο άπιαστο κυρίως για τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου υπάρχουν και τα μεγαλύτερα συγκοινωνιακά προβλήματα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να στρέψουμε την πλάτη μας στη νέα πραγματικότητα. Σήμερα, στις πόλεις μας κυκλοφορούν ακόμη λεωφορεία Euro 1 και Euro 2 (αποκτήθηκαν το 1993-2000) που εκπέμπουν τουλάχιστον εκατό φορές περισσότερους ρύπους από τα σημερινά Euro 6d, που ούτε και αυτά μπορούν να ανταγωνιστούν τα ηλεκτροκίνητα.

Τα μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΕΕ έχουν προτείνει από το 2025 το 50% των νέων αστικών λεωφορείων και από το 2030 το 75% να είναι ηλεκτρικά. Τα πλήρως ηλεκτρικά λεωφορεία αντιπροσωπεύουν σήμερα μόλις το 9% των πωλήσεων των αστικών λεωφορείων στην Ευρώπη, δηλαδή 1 στα 10 που κυκλοφορούν στη γηραιά ήπειρο είναι ηλεκτρικό, σύμφωνα με την Transport & Environment (T&E).

Τα ηλεκτρικά λεωφορεία «κατέχουν σήμερα μαζί με τα υβριδικά περίπου 10% της ευρωπαϊκής αγοράς. Το 2018 το ευρωπαϊκό μερίδιο αγοράς ηλεκτρικών λεωφορείων αυξήθηκε κατά 48% σε σύγκριση με το 2017, κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2019 υπήρξε αύξηση κατά 100% στην ταξινόμηση ηλεκτρικών λεωφορείων, ενώ εκτιμάται ότι το μερίδιο των ηλεκτρικών λεωφορείων αναμένεται να αυξηθεί σε 20% το 2020 και σε 60% έως το 2030. Μάλιστα, τα τελευταία πέντε έτη, ο αριθμός ηλεκτρικών λεωφορείων στην Ευρώπη αυξήθηκε από 200 σε 2.200 οχήματα».

Κριτήρια επιλογής

Στην Ελλάδα, για να πούμε ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο, θα πρέπει να δούμε και κάποια ζητήματα όπως τα έθεσε στο πρόσφατο διήμερο εκθεσιακό συνέδριο Ηλεκτροκίνηση Εxpo ο Νίκος Αθανασόπουλος, διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών): «Κρίσιμο ζήτημα είναι η εύρεση σημείων φόρτισης. Συνήθως οι εγκαταστάσεις βρίσκονται εντός των αμαξοστασίων στις θέσεις αφετηρίας/τέρματος της γραμμής, όμως συχνά απαιτούνται σημεία φόρτισης στη διαδρομή.

Επίσης, σε όρους κόστους – οφέλους, το κόστος κτήσης ενός τυπικού ηλεκτρικού λεωφορείου 12 μ. είναι περίπου το διπλάσιο ενός αντίστοιχου πετρελαιοκίνητου. Παράλληλα, απαιτείται πρόσθετη δαπάνη που αφορά τις υποδομές εγκατάστασης των φορτιστών των συσσωρευτών, καθώς και την αντικατάσταση των συσσωρευτών, κατά τον κύκλο ζωής του λεωφορείου. Εξάλλου, τα βασικά κριτήρια επιλογής ηλεκτρικών λεωφορείων από εταιρείες εκτέλεσης τακτικού έργου είναι η χωρητικότητα του λεωφορείου, η κατανάλωση ενέργειας, ο τρόπος επαναφόρτισης, η χωρητικότητα της μπαταρίας και ο τρόπος συντήρησής της, ο τύπος ενέργειας που απαιτείται για την ψύξη και τη θέρμανση».

Βαίνουμε προς μια εποχή ηλεκτροκίνησης κατά την οποία, ανεξάρτητα από το μέγεθος των λεωφορείων, αυτά θα είναι ηλεκτρικά, υποστηρίζει ο Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ).

Υποχρεώσεις προμηθευτών

Στον νέο διαγωνισμό για την προμήθεια 1.000 αστικών λεωφορείων (προϋπολογισμού περίπου μισού εκατομμυρίου ευρώ – κυρίως από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το ΕΣΠΑ) για την κάλυψη των συγκοινωνιακών αναγκών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (ΟΑΣΑ και ΟΑΣΘ) που προανήγγειλε ο Νίκος Σταθόπουλος, γενικός γραμματέας Μεταφορών, λέγεται ότι θα δοθεί προτεραιότητα στην προμήθεια αστικών λεωφορείων με καύσιμα φιλικά στο περιβάλλον και σε 100% ηλεκτροκίνητα. Παράλληλα, οι υποχρεώσεις των προμηθευτών «θα πρέπει να ακολουθούν ένα λογικό πλαίσιο ανάλογο αντίστοιχων ευρωπαϊκών διαγωνισμών, στην εγκατάσταση των υποδομών, στη συντήρησή τους και στα ανταλλακτικά». Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι δύο φορείς, ΟΑΣΑ και ΟΑΣΘ, λειτουργούν «με περίπου το 1/3 των λεωφορείων τους, με τα υπόλοιπα να βρίσκονται ακινητοποιημένα λόγω βλαβών και ελλείψεων σε ανταλλακτικά».

Δίκτυο ΟΑΣΑ

Το δίκτυο του ΟΑΣΑ «περιλαμβάνει 270 λεωφορειακές γραμμές, με 6.000 χλμ. δικτύου και 10.500 δρομολόγια σε τυπική καθημερινή μέρα, ενώ ο στόλος του ΟΑΣΑ περιλαμβάνει 1.720 θερμικά λεωφορεία, εκ των οποίων 1.295 λεωφορεία πετρελαίου και 425 φυσικού αερίου, μέσης ηλικίας 17 ετών, καθώς και 286 τρόλεϊ, μέσης ηλικίας 15 ετών. Η παλαιότητα του στόλου των λεωφορείων της ΟΣΥ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα για τις συγκοινωνίες της Αθήνας. Η πλειονότητα των λεωφορείων είναι τεχνολογίας Euro I και ΙΙ, έχουν υψηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα (σ.σ. θεωρούνται ωστόσο ξεπερασμένα) και υψηλό κόστος συντήρησης, ενώ παρουσιάζουν υψηλή συχνότητα βλαβών, που οδηγεί σε περιορισμό της διαθεσιμότητας των οχημάτων και κατ’ επέκταση της ποιότητας εξυπηρέτησης των επιβατών».

Στη Θεσσαλονίκη εξάλλου «τα μισά από τα 618 αστικά λεωφορεία που υπάρχουν στην πόλη για μεγάλα χρονικά διαστήματα βρίσκονται σε ακινησία, διότι είναι γερασμένος ο στόλος και δεν υπάρχουν προμήθειες ανταλλακτικών».

Κατά δήλωση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή, «εφαρμόζεται ένα νέο αποτελεσματικό πρόγραμμα συντήρησης των λεωφορείων. Τα πρώτα αυτά βήματα είναι θετικά. Παραλάβαμε 213 λεωφορεία και σήμερα κινούνται 340 στη Θεσσαλονίκη. Μπορεί να είναι αισθητή η διαφορά, αλλά δεν είμαστε και σε ικανοποιητικό επίπεδο όπως θα θέλαμε».

Για το πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, Κωνσταντίνο Κεπαπτσόγλου, «τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη, οι αποδοτικές αστικές συγκοινωνίες αποτελούν τη μόνη λύση ώστε να περιοριστεί η χρήση Ι.Χ. και να βελτιωθούν οι περιβαλλοντικές συνθήκες που τα διέπουν: Όμως ο σχεδιασμός αστικών συγκοινωνιών είναι μια πολυσύνθετη διαδικασία. Και πρέπει να λαμβάνει υπόψη μια πληθώρα παραμέτρων, όπως την κατανομή και το μέγεθος της ζήτησης για μετακινήσεις (το μέγεθος πάλι κατά περίπτωση εξαρτάται από την απαίτηση κάθε γραμμής), τα χαρακτηριστικά του οδικού δικτύου, τη δομή, τις χρήσεις γης και τα πολεοδομικά χαρακτηριστικά του αστικού χώρου, το κόστος και τη διαθεσιμότητα πόρων (οχήματα, προσωπικό), τις διαθέσιμες τεχνολογίες κ.ά.».

Τα ηλεκτρικά λεωφορεία καλύτερη επιλογή

Φορείς όπως το δίκτυο ευρωπαϊκών πόλεων Eurocities επισημαίνουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ένας σιωπηλός εχθρός στις μεγαλουπόλεις. Και προτείνουν ότι, για να προστατευθεί η υγεία των κατοίκων, απαιτείται η προμήθεια «καθαρού στόλου» λεωφορείων στις δημόσιες μετακινήσεις. Συνεπώς, «τα ηλεκτρικά αποτελούν την καλύτερη επιλογή, καθώς εκτός των άλλων δεν προκαλούν και ηχορύπανση».

Για τον λόγο αυτόν «κάθε νέο ηλεκτρικό ή υβριδικό όχημα εντός της ΕΕ πρέπει να εξοπλίζεται με συσκευή AVAS (Acoustic Vehicle Alerting System), προκειμένου να εκπέμπει έναν τεχνητό ήχο και να γίνεται αντιληπτό από τους υπόλοιπους χρήστες του οδικού δικτύου. Ο ήχος θα πρέπει να εκπέμπεται όταν το όχημα κινείται με ωριαία ταχύτητα μέχρι και 18 χιλιόμετρα ή με την όπισθεν για προφύλαξη των πεζών».

Καλό θα είναι να πάντως ο τεχνητός ήχος στα ηλεκτροκίνητα, ειδικά στα μέσα μαζικής μεταφοράς, να είναι υποχρεωτικά σε λειτουργία συνεχώς!

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.